Avrupa Birliği’nde şirket kurup ölçeklenebilir bir teknoloji girişimi büyütmek istiyorsunuz ama oturum izni, vergi, aile ile taşınma ve süreçlerin karmaşıklığı sizi zorluyor olabilir. Letonya Startup Vizesi, özellikle 2026 güncellemeleriyle birlikte, AB dışı kurucular için hızlı ikamet izni ve AB pazarına giriş imkânı sunan en sistematik programlardan biri haline geldi.
Letonya Startup Vizesi: Temel Mantık ve 2026 Perspektifi
Letonya’nın “startup vizesi” aslında hukuken bir geçici ikamet iznidir. Bu izin sayesinde AB/AEA vatandaşı olmayan girişimciler, Letonya’da yenilikçi bir şirket kurup 36 aya kadar (çoğu durumda 3 yıl) oturma, çalışma ve işlerini büyütme hakkı elde eder.
Programın odağında şunlar bulunur:
- Teknoloji ve yenilik odaklı iş modelleri
- Ölçeklenebilirlik (uluslararası büyüme potansiyeli)
- Gerçek pazar talebi ve gelir (artık salt “fikir” yeterli değil)
2026 itibarıyla Letonya, dijitalleşme, sürdürülebilirlik ve hızlı değerlendirme süreçlerine odaklanan yeni düzenlemelerle startup vizesini güçlendiriyor. Aşağıda hem mevcut kuralları hem de 2026 ufkunu dikkate alan, uygulamaya dönük bir rehber bulacaksınız.
Kimler Letonya Startup Vizesine Başvurabilir?
Letonya programı, klasik “yatırımcı” oturumlarından farklı çalışır. Büyük bir sermaye taahhüdü değil, işinizin niteliği ve gösterebildiğiniz gerçek ticari hareket kilit rol oynar.
Ana Uygunluk Kriterleri
- AB/AEA dışı vatandaş olmanız gerekir.
- Yenilikçi, teknoloji tabanlı ve ölçeklenebilir bir iş fikrine sahip olmalısınız. Örneğin:
- SaaS ürünler, fintech çözümleri
- Yapay zekâ, veri analitiği, siber güvenlik
- Deep tech, biyoteknoloji, clean-tech, yeşil ekonomi girişimleri
- Artık sadece fikir aşamasında projeler kabul edilmiyor. Başvuru anında:
- Şirketinizin fiilen faaliyette olduğunu
- Gerçek müşterilerden gelen banka hareketleri, ödemeler bulunduğunu
- Yani pazarda doğrulanabilir talep olduğunu göstermeniz bekleniyor.
- Adli sicil kaydınız temiz olmalı ve geçerli bir pasaporta sahip olmalısınız.
Kurucu Sayısı: En Fazla 5 Ortak
Letonya sistemi, bir startup projesine bağlı en fazla 5 kurucunun aynı çatı altında başvuru yapmasına izin verir. Bu, tech–business–growth gibi farklı profillerden kurucu ortaklarla birlikte taşınmayı planlayan ekipler için ciddi bir avantajdır.
Finansal Gereklilikler ve Aile ile Başvuru
Letonya, klasik yatırım programlarının aksine asgari yatırım tutarı zorunlu kılmasa da, girişimciden ve ailesinden yaşam giderlerini karşılayabilecek mali gücü net şekilde belgelemelerini ister.
Banka Hesabında Bulunması Gereken Tutarlar
Başvuruda, hesabınızda minimum şu tutarları göstermeniz gerekir:
- Her yetişkin için: 8.800 EUR
- Her çocuk için: 2.664 EUR
Bu tutarlar, Letonya’da ilk yıllarda sosyal yardım sistemine yük olmadan yaşayabileceğinizi kanıtlamak için kullanılır. Önemli nokta:
- Minimum yatırım miktarı resmi olarak “0” olabilir, yani devlet sizden belirli bir sermayeyi şirkete koymanızı zorunlu kılmaz.
- Ancak kişisel ve ailevi finansal yeterlilik (banka hesap bakiyesi) mutlak şarttır.
- Banka dökümlerinin son 3 ay içinde düzenlenmiş ve mümkünse düzenli gelir/gelen ödemeleri göstermesi avantaj sağlar.
Letonya Startup Vizesi İçin Gerekli Belgeler
Başvuru dosyanız, hem kimlik/temel güvenlik kontrollerini hem de iş planınızı içermelidir. Ana belgeler şöyle:
- Pasaport:
- Son 10 yıl içinde düzenlenmiş olmalı
- Başvuru tarihinden en az 3 ay sonrasına kadar geçerli olmalı
- Tam fotokopi veya tarama
- İkamet Yeri Beyanı: Letonya’da kalacağınız adresin beyanı ve gayrimenkul sahibinin yazılı onayı.
- Adli Sicil Kaydı: Son 1 yılda yaşadığınız ülkeden, başvurudan en fazla 6 ay önce alınmış “suç kaydı yoktur” içeren belge (apostilli istenir).
- İş Planı: Letonya Yatırım ve İhracat Ajansı (LIAA) veya yetkili kurum tarafından değerlendirilmiş/desteklenmiş olmalıdır.
- Finansal Belgeler: Hesap bakiyenizi gösteren banka yazısı veya ekstre (son 3 ay içinde düzenlenmiş).
- Fotoğraf: Vize başvuru formatına uygun biyometrik fotoğraf.
- Başvuru Formu: Resmi ikamet izni/vize başvuru formu.
- Yerleşim Belgesi: En az 1 yıl boyunca Letonya’daki ikamet yerinizi gösteren belge.
Aile üyelerinizle birlikte başvuruyorsanız, ayrıca:
- Evlilik cüzdanı (apostilli)
- Çocukların doğum belgeleri (apostilli)
- Gerekli durumlarda çeviri ve yeminli tercüme gibi ek işlemler
İş Planı Nasıl Olmalı? Letonya’nın Beklentileri
Letonya Startup Vizesi’nde asıl “mülakatınız” aslında iş planınızdır. Bu doküman, klasik bir KOBİ iş planından farklı olarak yenilik, teknoloji ve ölçeklenebilirlik boyutunu güçlü biçimde açıklamalıdır.
İş Planında Cevaplamanız Gereken Temel Sorular
- Neden Letonya?
- Ürününüzün veya hizmetinizin Letonya’da gelişimi neden mantıklı?
- Ekosistem, vergi rejimi, AB pazarına erişim, lojistik vb. unsurları açıklayın.
- Ürün Geliştirme Aşaması:
- Ürününüz hâlâ fikir mi, prototip mi, yoksa piyasada mı?
- Canlı müşteriler, MRR, pilot anlaşmalar gibi metrikleri öne çıkarın.
- Fikri Mülkiyet:
- Patent, marka, telif veya özel algoritma var mı?
- Teknolojinin korunabilirliğini netleştirin.
- Yenilikçi Yön:
- Sorunu tanımlayın: Hangi problemi, mevcut çözümlerden nasıl daha iyi çözüyorsunuz?
- Teknolojik derinliği basit ama ikna edici bir dille anlatın.
- Rekabet Analizi:
- Rakiplerinizi ve alternatif çözümleri listeleyin.
- Sizin rekabet avantajınız (teknoloji, maliyet, hız, niş pazar vb.) ne?
- Takım Yapısı:
- Teknoloji, iş geliştirme, operasyon, satış gibi roller kimde?
- Kurucuların geçmiş deneyimleri ve başarı hikâyeleri.
- İş Modeli ve Gelir Planı:
- Nasıl para kazanıyorsunuz? (abonelik, komisyon, lisans vb.)
- 3 yıllık gelir, gider, yatırım ihtiyacı projeksiyonları.
- 3 Yıllık Yol Haritası:
- Ürün geliştirme, pazar genişlemesi, işe alım planınız.
- Letonya’daki istihdam katkınız ve ihracat potansiyeliniz.
İş planınızı hazırlarken Letonya’da yerleşik bir muhasebe ve hukuk perspektifini de içeriye yansıtmanız; vergi, bordro, yasal yükümlülükler gibi başlıkları kabaca adreslemeniz, dosyanızın profesyonel görünmesini sağlar.
Başvuru Süreci: Adım Adım Letonya Startup Vizesi
1. Strateji ve İş Modeli Hazırlığı
Önce, Letonya odaklı iş modelinizi netleştirin:
- Hangi ülkelerden müşterilere satış yapacaksınız?
- Letonya’da ofis mi, tamamen uzaktan ekip mi planlıyorsunuz?
- İlk 12–24 ayda kaç kişilik bir ekip kurmak istiyorsunuz?
Bu aşamada Corpenza gibi uluslararası şirketleşme, vergi ve mobilite alanlarında uzman ekiplerle çalışmak, iş modelinizi hem göçmenlik otoritesine hem de vergi idaresine uyumlu hâle getirmenize yardımcı olur.
2. İş Planı ve LIAA Onayı
İş planınızı hazırladıktan sonra, Letonya’nın yatırım ve ihracat ajansının (LIAA) veya yetkili ekosistem aktörlerinin değerlendirmesine sunarsınız. Bazı durumlarda hızlandırma programları veya inkübatörler üzerinden alınan destek mektupları da süreci güçlendirir.
3. Belgelerin Toplanması
Bu aşamada:
- Pasaport fotokopileri
- Adli sicil kaydı (apostilli)
- Banka hesap dökümleri
- İkamet adresi beyanı ve kira/konaklama anlaşması
- Aile için evlilik/doğum belgeleri
gibi tüm dokümanları eksiksiz toplarsınız.
4. Başvurunun Gönderilmesi: 3 Farklı Yol
Letonya şu üç kanal üzerinden başvuru kabul eder:
- Elektronik İmza ile Online Başvuru: Letonya’nın göç idaresi sistemine e-imza ile giriş yapıp belgeleri uzaktan imzalayabilirsiniz.
- Letonya Konsolosluğu Üzerinden: Bulunduğunuz ülkedeki Letonya konsolosluğuna dosyanızı sunarsınız; konsolosluk evrakları göç idaresine (Migration Service) iletir.
- Schengen’de Yasal İkameti Olanlar İçin: Eğer hâlihazırda bir Schengen ülkesinde yasal olarak ikamet ediyorsanız, belgeleri doğrudan Letonya Göç İdaresi’ne posta yoluyla gönderebilirsiniz.
Resmi evrak listeleri ve formatlar için Letonya Dışişleri’nin resmi vize belgeleri sayfasını inceleyebilirsiniz.
5. Değerlendirme Süresi
Letonya startup vizesi, uluslararası standartlara göre oldukça hızlı sayılan bir takvimle ilerler:
- İş planının incelenmesi: Yaklaşık 20 iş günü
- İkamet izni belgelerinin kontrolü: 5–10 iş günü
- Riskli ülke kategorisinde olan başvuranlar için bu süre 30 iş gününe, bazı durumlarda 3,5 aya kadar uzayabilir.
- D tipi vize (uzun süreli) çıkarılması: Ortalama 10 iş günü
- Letonya’da ikamet kartının alınması: 3 iş günü
- Şirket tescili: Yaklaşık 1,5 hafta
Genel olarak tüm süreç, hazırlık hızınıza da bağlı olarak, sıklıkla 30 gün civarında tamamlanabilir.
Maliyetler: Vize, Kurulum ve Operasyon
Resmi Vize ve İşlem Ücretleri
Resmi harçlar, dönemsel güncellemelere tâbidir. Mevcut veriler ışığında:
- Vize/ikamet başvuru ücreti: 221–443 USD bandında değişir (başvuru türü ve hızlandırma durumuna göre).
- Ekspres işlem, ek hizmetler veya aile mensupları için ek ücretler uygulanabilir.
Bunlara ek olarak, noter, apostil, yeminli tercüme, seyahat vb. maliyetleri de hesaba katmak gerekir. Startup’ınızı Letonya’da kurarken:
- Şirket kuruluş masrafları
- Muhasebe, bordro ve yasal temsil maliyetleri
- Ofis veya co-working alanı giderleri
toplam bütçenizin önemli parçaları olacaktır.
Vergi ve Muhasebe Boyutu
Letonya, AB içinde rekabetçi kurumsal vergi oranları ve startup dostu teşvikleri ile öne çıkar. Ancak:
- Kurucuların vergi ikametgâhı (Türkiye, Letonya veya başka bir ülke)
- Şirketin faturalama düzeni (müşterilerin ülkeleri, transfer fiyatlandırması, KDV)
- Ekip üyelerinin nereden çalıştığı (uzaktan çalışanlar, posted worker senaryoları)
gibi parametreler, gerçek vergi yükünüzü ciddi biçimde değiştirir. Uygun yapılandırma yapılmadığında:
- Hem Türkiye’de hem Letonya’da çifte vergilendirme riski
- Yanlış bordro/istihdam modelleri nedeniyle vergi ve SGK benzeri yükümlülükler
gündeme gelebilir.
Corpenza, Letonya dahil Avrupa genelinde:
- Şirket kuruluşu ve vergi planlaması
- Uluslararası muhasebe, bordro ve EOR (employer of record)
- Posted worker modeliyle personel görevlendirme ve vergi optimizasyonu
alanlarında entegre çözümler sunar. Böylece hem startup vizesi süreciniz hem de sonrasındaki operasyonel yapı, tek elden ve uyumlu şekilde kurgulanabilir.
Letonya’da Şirket Kuruluşu ve Sonraki Adımlar
Vize onaylandıktan ve Letonya’ya giriş yaptıktan sonra dikkat etmeniz gereken başlıca adımlar şunlardır:
- Şirket Tescili: Letonya Ticaret Sicili’ne kayıt (yaklaşık 1,5 hafta).
- Vergi Numarası ve KDV Kayıtları: İş modelinize göre KDV mükellefiyeti ve diğer vergi kodlarının alınması.
- Banka Hesabı Açılışı: Kurumsal hesap ve ödeme altyapılarının kurulması.
- Bordro ve İstihdam: Letonya’da veya diğer AB ülkelerinde çalıştıracağınız personel için bordro, sözleşme ve sosyal güvenlik kurgusu.
Özellikle farklı ülkelerde yaşayan yazılımcı, satışçı veya danışmanlardan oluşan dağınık ekipleri yönetiyorsanız, doğru EOR veya posted worker modelini seçmek, startup vizenizi risk altına sokmadan ölçeklenmenizi sağlar.
Corpenza ile Letonya’da Sürdürülebilir Bir Yapı Kurmak
Birçok girişimci, vizeyi aldıktan sonra asıl zorluğun başladığını fark ediyor: Farklı ülkelerden çalışan ekipler, karmaşık vergi kuralları, bordro, raporlama ve yatırım turu hazırlıkları…
Corpenza, Letonya ve Avrupa genelinde:
- Şirketleşme ve oturum izinleri (startup vizesi, golden vize vb.)
- Uluslararası muhasebe ve bordro (EOR, payroll, posted worker)
- Yatırımla oturum ve vatandaşlık çözümleri
konularında uzmanlaşmış bir ekip ile çalışır. Letonya startup vizesi kapsamında:
- İş planınızın göçmenlik beklentilerine uygun hâle getirilmesi
- Türkiye–Letonya–AB üçgeninde vergi optimizasyonu
- Kurucular ve ekip üyeleri için doğru ikamet ve çalışma izinleri
gibi kritik başlıklarda size uçtan uca destek sağlayabiliriz. Böylece siz ürün–pazar uyumu ve büyüme stratejisine odaklanırken, arka plandaki yapısal riskler minimize edilir.
Sonuç: 2026’ya Girerken Letonya Startup Vizesi Sizin İçin Uygun mu?
Özetle Letonya Startup Vizesi, özellikle:
- Teknoloji tabanlı, ölçeklenebilir ve halihazırda gelir üretmeye başlamış bir girişiminiz varsa,
- AB pazarına giriş için uygun maliyetli ve hızlı bir kapı arıyorsanız,
- Kurumsal yapınızı vergi, bordro ve ikamet boyutuyla baştan doğru kurgulamaya hazırsanız,
2026 itibarıyla son derece cazip bir rota sunar.
Ancak süreç; göç hukuku, vergi, iş hukuku ve uluslararası istihdam kurallarının kesiştiği karmaşık bir alan. Bu nedenle, sadece resmi metinleri okuyarak değil, deneyimli danışmanlarla birlikte yol haritası hazırlamak, hem vize onayı şansınızı artırır hem de sonradan ortaya çıkabilecek hukuki ve mali riskleri azaltır.
Sorumluluk Reddi
Bu metin, genel bilgilendirme amacıyla hazırlanmıştır ve hiçbir şekilde hukuki, mali veya vergisel danışmanlık teşkil etmez. Letonya startup vizesi ve ilgili düzenlemeler; yasa değişiklikleri, ikincil mevzuat ve idari uygulamalara göre zaman içinde güncellenebilir. Başvuru yapmadan önce mutlaka güncel resmi kaynakları (örneğin ilgili bakanlıklar veya konsoloslukların web siteleri) kontrol edin ve kendi durumunuza özel değerlendirme için profesyonel destek alın.
