İsviçre’de lisans resmi: Tek bir “işletme lisansı” yok, faaliyet bazlı izinler var
Çerçeveyi doğru kurun
İsviçre, ulusal düzeyde tek ve genel bir “işletme lisansı” yayınlamaz. Hukuki varlığı kurduktan sonra, faaliyet alanınıza ve lokasyonunuza göre federal, kantonal ve belediye izinlerine başvurursunuz. Bu yapı, hız ve öngörü sağlar; ancak doğru sırayı kurmadığınızda takvim kayar ve maliyet artar.
2025’te İsviçre pazarı; fintech, ileri imalat, sağlık teknolojileri ve iklim çözümlerinde güçlü büyüme gösteriyor. Bu alanlar daha sıkı denetime tabi olduğu için, lisans planını baştan netleştirin ve gereksiz iterasyonlardan kaçının.
Hangi şirket tipi hangi ön koşulu tetikler?
Yapıyı seçerek lisans yolculuğunuzu şekillendirirsiniz. En sık tercih edilen yapılar:
- Sole proprietorship (şahıs): Yıllık ciro CHF 100.000 eşiğini aştığında ticaret siciline kaydolursunuz.
- GmbH (limited): Asgari sermaye CHF 20.000. En az bir İsviçre mukimi tek imza yetkilisi atayın.
- AG (anonim): Asgari sermaye CHF 100.000. Kurumsal yatırım ve hisse devri süreçlerinde esneklik kazanırsınız.
- Şube (branch): Ana şirket belgelendirmesini hazırlayın ve yerel imza yetkilisini konumlandırın.
Çekirdek kayıtlar: Zaman çizelgenizi bunlara göre başlatın
Aşağıdaki kayıtlar çoğu iş modeli için temel oluşturur. Sıralamayı koruduğunuzda sektör lisans başvurularınız sorunsuz ilerler:
- Kanton ticaret sicili: Tüzükleri noterle tasdik edin, sermaye blokaj yazısını bankadan alın, kayıt ofisine teslim edin. Resmi referanslar için İsviçre KOBİ portalını inceleyin: Swiss SME – Starting a business.
- Vergi ve sosyal güvenlik: UID numaranızı edinin, AHV/SVA kaydını tamamlayın. Yıllık ciro CHF 100.000 üzerindeyse KDV kaydını planlayın.
- İşyeri adresi ve kiralama: Zoning, yangın ve iş sağlığı gerekliliklerini yerinde test edin.
Corpenza, İsviçre kuruluş planınızı uçtan uca kurar; tüzük, banka blokajı, imza yetkisi ve sicil takibini tek bir takvimde koordine eder.
Faaliyete göre lisanslar: Sektörlerin ihtiyacı ve pratik yol haritaları
Finans, fintech ve kripto
Banka, ödeme kuruluşu, menkul kıymet komisyonculuğu ve sigorta faaliyetleri, mali piyasa gözetimine tabi olur. Sağlam iç kontrol, AML çerçevesi, risk yönetimi ve sermaye yeterliliğini en baştan tasarlayın. Fintech lisansı veya hafifletilmiş rejimler, belirli eşikler altında alternatif oluşturur; ancak müşteri fonu koruması ve şeffaflık beklentilerini yine karşılarsınız.
- İş akışınızı AML/KYC kontrol noktalarıyla netleştirin.
- Uyum yazılımlarınızı ve saklama mimarinizi lisans dosyanıza ekleyin.
- Yönetim kurulu yetkinliğini ve bağımsızlığını belgelerle kanıtlayın.
Gıda, içecek ve konaklama
Restoran, üretim mutfağı, catering ve bar işletmeleri sağlık ve gıda güvenliği denetiminden geçer. HACCP süreçlerini kurun, hijyen eğitimlerini belgeleyin, alkollü içecek satışı için ek izinleri yönetin. Belediye ölçeğinde tabela, teras ve çalışma saatleri onaylarını planlayın.
Sağlık, klinik ve ilaç
Tıp merkezleri, diş klinikleri, eczaneler ve sağlık teknolojileri için klinik alan standartları, mesul müdür nitelikleri ve tıbbi cihaz/ilaç izinleri devreye girer. Klinik süreçlerinizi dokümante edin, veri güvenliğini ve hasta mahremiyetini teknik olarak garanti altına alın.
İnşaat, gayrimenkul ve üretim
Yeni inşaat, renovasyon ve üretim hattı kurulumları için imar, çevre ve iş güvenliği onayları gerekir. Gürültü, atık, enerji verimliliği ve yangın standartlarını proje başında hesaba katın. Çizimleri, statik ve MEP hesaplarını dijital formatta sunun; belediye süreçlerini hızlandırırsınız.
İthalat/İhracat ve kontrollü mallar
Genel ticaret için ilave bir ulusal lisans gerekmez; ancak çift kullanımlı ürünler, ilaç öncülleri, lityum piller veya savunma ekipmanları için ihracat izinleri devreye girer. Tedarik zincirinizi ürün sınıflandırmasıyla hizalayın ve yaptırım taramalarını sipariş döngüsüne yerleştirin.
Kanton ve belediye ölçeğinde izinler: Lokasyon, imar ve işletme düzeni
Kantondan kantona değişen kuralları yönetme
İsviçre’nin federal yapısı, aynı faaliyetin farklı kantonlarda farklı belge beklemesine yol açar. Bu farkı erken aşamada haritalandırın ve takviminizi kanton idaresinin servis seviyesine göre ayarlayın. Zürih, Cenevre ve Vaud kantonları yüksek talep nedeniyle daha yoğun süreçler yönetir.
Belediye onayları: Tabela, tadilat ve kullanım izni
İşyeri açarken belediye; tabela boyutu, dış cephe tadilatı, oturma kapasitesi, acil çıkış planı ve yangın ekipmanı gibi başlıklarda onay ister. Mülk sahibi ile sözleşmeye bu gereklilikleri yazın; kiralama şartlarını buna göre pazarlık edin.
- Yerleşim planınızı itfaiye ve iş güvenliği standartlarına göre hazırlayın.
- Gıda işletmeleri için soğuk zincir akışını zemine işleyin.
- Üretim için gürültü ve atık yönetimini çizimlerde gösterin.
Lokasyon seçimi için hızlı kontrol listesi
- Imar planı: Faaliyet türünüz seçtiğiniz parselde uygun mu?
- Kullanım izni: Kapasite, gürültü ve park kısıtları takviminizi etkiliyor mu?
- Denetimler: İlk denetimi akış planlarınız hazırken talep edin.
- Kira sözleşmesi: Lisans reddinde fesih ve tadilat kuralı kime ait?
Yabancı kurucular, çalışma izinleri ve istihdam modelleri
Kurucu ve yönetici statüsü
GmbH/AG kurarken en az bir İsviçre mukimi tek imza yetkilisi atayın. AB/EFTA dışı kurucular, oturum ve çalışma izni sürecini iş planı, istihdam etkisi ve kanton ekonomik katkısı ile temellendirsin. İmza yetkilisinin rolünü netleştirin; bankacılık ve resmi yazışmalar bu yetkiyle yürür.
Çalışan istihdamı, bordro ve sosyal güvenlik
Personel çalıştırdığınızda AHV/IV/EO, işsizlik sigortası ve kazaya karşı sigortayı (LAA/UVG) devreye alın. Bordroyu hatasız işletmek için yerel yan hakları (tatil, bayram, meal allowance, 13. maaş gibi yaygın uygulamalar) kural setinize ekleyin. Ciro eşiğini aştığınızda KDV beyanlarını ritmik yönetin.
Kuruluşu beklemeden ekip kurmanız gerekiyorsa, Corpenza’nın bordro/payroll ve işveren kayıt (EOR) çözümleriyle çalışanlarınızı yasal zeminde istihdam edersiniz; maliyetleri gider yazarsınız ve sosyal güvenlik yükümlülüklerini aksatmazsınız.
Sınır ötesi görevlendirme (posted worker) ve geçici istihdam
AB/EFTA bölgesinden İsviçre’ye geçici görevlendirme planlıyorsanız, bildirim ve asgari çalışma koşulları kurallarını takvime yerleştirin. Personel kiralama (staff leasing) modelinde, İsviçre’de iş ve işçi bulma ile personel kiralama faaliyetleri ayrı lisanslara tabidir; sözleşmelerinizi bu çerçeveye göre kurgulayın.
Corpenza, posted worker operasyonlarınızı planlar; geçici istihdam sözleşmelerinizi yerel mevzuata uygun biçimde kurar ve saha denetimlerine dosyalarınız hazır şekilde girmenizi sağlar.
Uyum yükümlülükleri, denetimler ve 2025 takvimi
Vergi ve raporlama ritmi
Yıl sonunda finansal tabloları hazırlayın, kurumlar vergisi ve KDV beyanlarını kapatın. Transfer fiyatlandırması ve grup içi borçlanmaları şeffaf yönetin. Denetim eşiğini aştığınızda bağımsız denetimi planlayın ve yönetim kurulu takvimine raporlamayı sabitleyin.
- KDV: Nakit veya effektiv yöntem seçimini nakit akışınıza göre yapın.
- Stopaj: Kâr dağıtımı planlıyorsanız serbest bırakma koşullarını önceden inceleyin.
- Yerel vergi: Kanton vergi oranlarını ve indirimlerini karşılaştırın.
AML, veri koruma ve sektör denetimleri
Finansal hizmetlerde AML/KYC prosedürlerinizi risk bazlı kurun ve yılda en az bir kez test edin. Kişisel verileri, 2023’te güncellenen İsviçre Veri Koruma Yasası ile uyumlu yönetin. Sağlık, gıda ve tehlikeli madde sektörlerinde denetim listelerini operasyon el kitabınıza gömün.
2025’te öne çıkan değişiklikler ve pazar fırsatları
- Dijital izin platformları başvuruları hızlandırıyor; belgeleri elektronik imza ile hazırlayın.
- Fintech ve dijital varlıklar ilgi görmeye devam ediyor; ancak AML ve siber güvenlik kontrollerini erken sahneye alın.
- ESG raporlaması tedarik ve enerji verimliliğini lisans dosyalarında görünür kılıyor; enerji planınızı kanton beklentilerine bağlayın.
Corpenza, uluslararası muhasebe ve vergi optimizasyonu hizmetiyle küresel yapılarınıza uyumlu bir İsviçre kurgusu oluşturur; raporlarınız yerel ve grup düzeyinde hatasız eşleşir.
Yol haritası, maliyet ve Corpenza ile hızlandırma
30-60-90 gün planı
- İlk 30 gün: Yapıyı seçin (GmbH/AG/şube), tüzük taslaklarını çıkarın, banka blokajını alın, mukim imza yetkilisini konumlandırın, kira ön anlaşmasını imzalayın.
- 60. güne kadar: Ticaret sicili kaydını tamamlayın, AHV/KDV süreçlerini başlatın, belediye ve kanton izinlerini başvuruya hazır hale getirin.
- 90. güne kadar: Sektör lisans başvurularını teslim edin, bordro ve İSG düzenini devreye alın, ilk denetimlere hazırlanın.
Bütçe ve görünmeyen kalemler
- Noter ve sicil: CHF 700–2.500 aralığında plan yapın (yapıya ve kantona göre değişir).
- Çeviri ve apostil: Çok dilli ortamda belgeler için pay bırakın.
- Belediye izinleri: Proje kapsamına bağlı olarak mimari çizim ve danışmanlık ihtiyacı doğar.
- Uyum ve lisans danışmanlığı: Regüle sektörlerde iş planı, risk ve uyum mimarisi için bütçe ayırın.
Corpenza’dan alabileceğiniz uzmanlık
Corpenza, Avrupa’da ve globalde mobilite, şirketleşme ve iş gücü çözümleri sunar. İsviçre’de şirket kuruluşu, oturum/çalışma izinleri, uluslararası muhasebe, bordro/payroll, personel kiralama (posted worker dahil), vergi optimizasyonu ve gerekirse yatırımla vatandaşlık alternatiflerini tek çatı altında planlarız. Uzaktan veya sözleşmeli çalışanlarınızın maaşlarını gider yazabileceğiniz bordro altyapısını kurarız; uyum yükümlülüklerini takvimlendiririz.
Yeni bir kantonda mağaza açarken, regüle bir sektöre girerken veya geçici bir proje ekibi kurarken, lisans dosyalarınızı iş planınızla aynı dosyada hizalarız. Siz ürüne ve müşteriye odaklanırsınız; biz lisans, uyum ve bordro adımlarını saat gibi işletiriz.
Hızlı kapanış: Hangi adımı bugün atarsınız?
- Faaliyet haritanızı ve kanton seçiminizi netleştirin.
- Lisans listenizi çıkarın: Federal, kantonal, belediye ve sektörel başlıklar.
- 90 günlük takvimi oluşturun ve sorumlu atayın.
- Corpenza ile bir başlangıç oturumu planlayın; kuruluş, lisans ve bordroyu tek planda birleştirin.
Resmi süreçleri adım adım yönettiğinizde İsviçre’nin sunduğu düşük risk, yüksek itibar ve güçlü ekosistemin avantajlarını hızla yakalarsınız. Doğru yapılandırma; zamanında lisans, sağlam bordro ve şeffaf vergi mimarisi ile başlar.
