Belirsizlik ve hız aynı anda büyürken, küresel hareketlilik stratejisi artık bir lüks değil, risk yönetiminin merkezinde yer alan bir karar. Girişimciler, yatırımcılar ve mobil ekip yöneten liderler; ikinci vatandaşlık ve oturma programlarıyla seyahat özgürlüğünü artırırken, diğer yandan şirketleşme, bordro, vergi ve uyum yükümlülüklerini aynı anda yönetmek zorunda kalıyor. Bu yazıda, Avrupa’da ikinci vatandaşlık ve oturma iznine dayalı programlarda 2025 perspektifini, iş gücü ve şirketleşme boyutuyla birlikte ele alıyor; uygulanabilir adımlarla net bir yol haritası sunuyoruz.
1) Avrupa’da ikinci vatandaşlık talebini hangi dinamikler büyütüyor?
Mobilite, risk dağıtımı ve belirsizlik yönetimi
Jeopolitik dalgalanmalar, sermayeyi ve yeteneği birden fazla yargı alanına yaymayı teşvik ediyor. Yedek plan (Plan B) değil, çok merkezli bir yaşam ve iş modeli kurmak artık ana plan haline geldi. İkinci vatandaşlık ve oturma programları, bu modelin hukuki omurgasını oluşturuyor.
- Çoklu erişim: Schengen alanına vizesiz giriş, iş ve toplantı trafiğini hızlandırır.
- Risk dağıtımı: Politik ve vergi riski tek ülkeye bağlı kalmaz.
- Operasyonel esneklik: Yönetici ve kilit ekip üyeleri için alternatif ikamet ve çalışma opsiyonları doğar.
Aile, eğitim ve yaşam kalitesi
İkinci vatandaşlık talebinde aile motivasyonu belirginleşti. Eş ve çocuklar için eğitim, sağlık ve güvenlik standartlarını yükseltmek, yatırım kararını hızlandırıyor.
- Eğitim erişimi: AB içindeki devlet ve vakıf üniversitelerine daha uygun koşullarda erişim.
- Uzun dönem planlama: Çocuklar için staj, çalışma izni ve mezuniyet sonrası kalış seçenekleri.
- Sağlık altyapısı: Kamusal ve özel sağlık hizmetlerine geniş kapsamlı erişim.
Sermayeyi koruma ve vergi verimliliği
Yatırım yoluyla oturum ve ikinci vatandaşlık stratejisi, iyi bir vergi planlamasıyla birleştiğinde sermayeyi korur. Esas hedef, gri alanlara girmeden şeffaf ve sürdürülebilir optimizasyon kurmaktır.
- Çifte vergilendirmeyi önleme anlaşmalarını doğru uygula.
- Vergi mukimliği, aile yaşam merkezi ve işin fiili yönetimini uyumlu kurgula.
- Varlık ve gelir türlerine göre uygun ülke sepeti oluştur.
2) Oturma izni ve ikinci vatandaşlık: Programı nasıl seçersin, yolu nasıl planlarsın?
Golden visa, uzun süreli oturum ve yetenek temelli izinler
2025’te eğilim, doğrudan vatandaşlıktan çok, oturum temelli modellere kayıyor. Golden visa programları gayrimenkul yerine fon, inovasyon, bağış veya yerel istihdama dayalı seçeneklere ağırlık veriyor. Yetenek temelli izinler (örn. AB Mavi Kart), nitelikli profesyoneller için güçlü bir alternatif sunuyor.
- Yatırıma dayalı oturum: Fon, devlet tahvili, kurumsal yatırım, inovasyon/Ar-Ge.
- Kalifiye yetenek vizeleri: Daha düşük maaş eşiği ve hızlanmış süreçlerle cazip hale geliyor.
- Aile kapsaması: Eş/çocuk dâhil etme ve aile birleşimi kurallarını baştan netleştir.
Program seçerken kritik metrikler
Hız ve maliyet tek başına yeterli değil. Uzun vadeli vatandaşlığa geçiş, vergi etkisi ve yaşam koşulları kararın merkezinde yer almalı.
- Kalış şartı: Zorunlu fiziksel kalış günlerini takvimine uydur.
- Yatırımın geri dönüşü: Fon ve menkul kıymet seçeneklerinde likidite ve risk profilini analiz et.
- Dil ve entegrasyon: Vatandaşlığa geçişte dil ve entegrasyon şartlarını erkenden planla.
- Aile ve eğitim: Çocukların yaşına ve eğitim planına göre ülke seçimini optimize et.
- Çıkış stratejisi: Yatırımı ne zaman, nasıl ve hangi maliyetle elden çıkaracağını belirle.
12 aylık yol haritası: Hızlı, hatasız, uyumlu
Net bir takvim, süreci güvenle yönetmeni sağlar. Aşağıdaki planı uyarlayıp kullan.
- Ay 1–2: Hedef ülke sepetini belirle; vergi ve mukimlik analizini yap; aile kapsamını netleştir.
- Ay 2–3: Kaynak tespiti ve fon menşeini belgele; KYC/AML dosyasını hazırla.
- Ay 3–4: Program başvurusu; biyometri ve randevu planlaması.
- Ay 4–6: Yatırım taahhütleri; fon/gayrimenkul sözleşmeleri; sigorta ve kira/konaklama düzeni.
- Ay 6–9: Oturum kartı; vergi numarası; banka ve mobilite düzeni.
- Ay 9–12: Kalış günleri takibi; dil/entegrasyon hazırlığı; yıllık raporlama ve yenileme takvimi.
Corpenza, bu adımları tek bir proje planında bütünleştirir; oturum, vergi ve yatırım akışlarını aynı anda koordine eder.
3) Uluslararası iş gücü: EOR/payroll, posted worker ve çalışma izinlerinde doğru kurgu
Uzaktan ekip kurarken yasal iskeleti doğru kur
Uzaktan veya hibrit ekip büyütürken, iş hukukuna ve sosyal güvenliğe uygun bir yapı kur. Employer of Record (EOR) ve personel kiralama modeli, hızlı ve uyumlu bir çözüm üretir. Corpenza, geçici istihdam bürosu ve posted worker çerçevesinde personel kiralama sağlar; bordroyu yönetir; yerel otoritelerle bildirimi yürütür.
- Sözleşme seti: Yerel iş sözleşmesi, gizlilik, fikri haklar ve rekabet hükümlerini eksiksiz hazırla.
- Rol tasarımı: İş tanımı, çalışma yeri, ekipman ve veri güvenliğini netleştir.
- PE riski: Daimi işyeri (Permanent Establishment) riskini her ülke için değerlendir.
Bordro ve sosyal güvenlik: Ülke bazlı kontrol listesi
Bordro hataları, ceza ve geriye dönük yük doğurur. Her ülke için aşağıdaki kontrol listesini uygula.
- Vergi kimlik numarası ve sosyal güvenlik tescilini baştan al.
- Asgari ücret, fazla mesai, izin ve ulusal tatil kurallarını sözleşmeye işle.
- Yan haklar: Yemek, ulaşım, sağlık sigortası ve emeklilik katkılarını net tanımla.
- Muhasebe: Bordro maliyetlerini giderleştir; mahsup ve raporlamayı aylık kapat.
- Veri koruma: Maaş ve kişisel veri akışını GDPR’a uygun yönet.
Corpenza, uluslararası muhasebe ve payroll operasyonunu tek panelde toplar; şirketler uzaktan çalışan maaşlarını sözleşme kapsamında yasal gider yazabilir.
Posted worker (A1), kısa süreli görevlendirme ve saha çalışması
AB içinde geçici görevlendirme yaparken, A1 belgesi ve ön bildirim şartları kritik önem taşır. Saha operasyonu veya proje bazlı çalışma planlıyorsan, her ülkenin bildirim ve evrak standartlarını önceden tamamla.
- Ön bildirim: Sektöre göre değişen sürelerde bildirimi yap; yerel temsilciyi ata.
- A1 belgesi: Sosyal güvenlik kapsamını teyit et; süre uzatımını takvimle.
- Ücret ve koşullar: Ev sahibi ülkenin asgari ücret ve çalışma süresi kurallarını uygula.
- İş sağlığı ve güvenliği: Risk değerlendirmesi ve ekipman uyumunu sahaya çıkmadan tamamla.
Corpenza, posted worker dosyasını uçtan uca hazırlar; denetimde talep edilen evrakı anında sunar.
4) Şirketleşme ve vergi: BEPS 2.0 çağında sürdürülebilir optimizasyon
Kuruluş yeri seçimi: AB, EEA ve üçüncü ülkeler arasında denge kur
Kuruluş ülkesini seçerken vergi oranına değil, işin gerçek ihtiyaçlarına odaklan. Müşteri ve tedarik zinciri, veri ve fikri mülkiyet, ekip dağılımı ve regülasyon yoğunluğu kararını belirler.
- Pazar yakınlığı: Gelirini ürettiğin pazara yakın konuşlandırma ile satış döngüsünü kısalt.
- İK ve yetenek: Vize/oturum kolaylığı ve yetenek havuzunu değerlendir.
- Altyapı: Bankacılık, ödeme kuruluşları ve teknoloji ekosistemine erişimi puanla.
BEPS 2.0, asgari kurumlar vergisi ve raporlama
2024 itibarıyla birçok AB ülkesi küresel asgari kurumlar vergisi kurallarını uygulamaya aldı. 2025’te denetim odağı, şeffaflık ve dokümantasyon üzerine yoğunlaşıyor. Sen de dosyalarını güçlendir.
- Transfer fiyatlandırması: Ana dosya, ülke dosyası ve karşılaştırılabilirlik analizini güncelle.
- CbCR ve kamuya açık raporlama kapsamını kontrol et; takvim oluştur.
- Mukimlik: Yönetim ve kontrolün fiilen nerede gerçekleştiğini belgele.
- Ek madde: Hibrit düzenlemeler ve şeffaflık kuralları için vergi teknolojisi kullan.
Nakit akışı ve vergi verimliliği araçları
Vergi optimizasyonunu sade, izlenebilir ve denetime dayanıklı kurgula.
- Teşvik ve iadeler: Ar-Ge, inovasyon ve istihdam teşviklerini haritaya yerleştir.
- Stopaj ve KDV: Hizmet ihracı istisnaları ve KDV iade süreçlerini otomatikleştir.
- Temettü ve lisans: Çifte vergilendirme anlaşmalarını kullan; dağıtım zincirini basitleştir.
Corpenza, uluslararası muhasebe ve vergi süreçlerini otomasyon ve uzman ekiple birleştirir; kurallara uyarken nakit akışını güçlendirirsin.
5) 2025 gündemi: Regülasyonlar, pazar fırsatları ve aksiyon planı
Regülasyon radarı: Güncel başlıklar ve etkileri
Göç ve mobilite rejimleri 2025’te daha şeffaf ve denetime açık hale geliyor. AB kurumları, yatırım yoluyla oturum ve vatandaşlık programlarını yakından izlerken, ülkeler uyum standartlarını sıkılaştırıyor. Schengen giriş-çıkış sistemlerindeki dijitalleşme, iş seyahatleri için daha iyi planlama gerektiriyor. Üye ülkeler, Mavi Kart kurallarını güncelleyerek yetenek çekişini hızlandırıyor.
- Yatırım programları: Gayrimenkule dayalı seçenekler azalırken, fon ve üretken yatırımlar öne çıkıyor.
- Uygunluk kontrolleri: Kaynak menşei ve mali şeffaflık kontrolleri derinleşiyor.
- İş gücü vizeleri: Nitelikli istihdamda maaş eşiği ve süreç süreleri denge arıyor.
Yeni pazar fırsatları: Güney Avrupa ve Orta Avrupa-Doğu Avrupa hattı
Güney Avrupa’da yaşam kalitesi ve girişim dostu programlar; Orta ve Doğu Avrupa’da ise maliyet avantajı ve hız öne çıkıyor. Şirketler iki ekseni birlikte kullanarak ölçekleniyor.
- Güney Avrupa: Aile odaklı oturum ve fon tabanlı yatırımla orta vadede vatandaşlık başvurusuna geç.
- Orta/Doğu Avrupa: Operasyon ve back-office’i düşük maliyetle kur; yetenek havuzundan hızlı işe al.
- Kıbrıs ve benzeri merkezler: Oturumda hız ve vergi verimliliğini dengele; holding yapısını sade tut.
Corpenza ile net aksiyon planı: İlk 30 gün ve sonrası
Corpenza, mobilite, şirketleşme ve iş gücü süreçlerini tek proje planında birleştirir. Hız, uyum ve şeffaflık ekseninde ilerlersin.
- Gün 1–10: Hedef ülke sepeti; aile, vergi ve iş planı uyumluluğu; risk haritası.
- Gün 11–20: Program seçimi; KYC/AML ve kaynak dosyaları; sözleşme ve vekâlet hazırlığı.
- Gün 21–30: Başvurular; yatırım taahhütleri; banka ve vergi numarası; konaklama ve sigorta.
Ardından şirket kuruluşu, uluslararası muhasebe, payroll ve posted worker süreçlerini aç; bordroyu yerelde çalıştır; raporlamayı aylık kapat. Oturum kartlarını teslim alınca, kalış günleri ve yenileme takvimini otomasyona bağla. Vatandaşlığa geçiş şartlarını yıllık gözden geçir.
Corpenza neler yapar?
- Oturum ve ikinci vatandaşlık: Golden visa, uzun dönem oturum, aile kapsaması ve yenileme takvimleri.
- Şirketleşme ve muhasebe: Kuruluş, banka, vergi tescil, aylık muhasebe ve denetim hazırlığı.
- Payroll ve EOR: Uzaktan çalışanların bordrosu, sözleşme yönetimi, giderleştirme ve raporlama.
- Personel kiralama ve posted worker: A1, ön bildirim, yerel uyum ve saha denetimi dosyası.
- Yatırımla vatandaşlık ve vergi optimizasyonu: Şeffaf, sürdürülebilir yapı ve BEPS 2.0 uyumu.
Son söz: İkinci vatandaşlık ve oturum stratejisi, tek başına bir “pasaport projesi” değildir. Mobilite, iş gücü, vergi ve uyumu tek resimde birleştirirsen, ailen için güvenli bir yaşam, şirketin için çevik bir genişleme ve portföyün için sürdürülebilir verimlilik elde edersin. Corpenza, Avrupa’da ve globalde bu resmi birlikte kurar; adımları ölçer, riskleri düşürür ve zaman kazandırır. 2025’i bir hazırlık yılı değil, somut ilerleme yılı yap.
