Küresel ölçekte büyürken tek bir kararı yanlış almak, yıllarca sürecek uyum ve maliyet sorunları doğurur. Avrupa’da şirket kurup vergi planlaması yaparken, kurumlar vergisi oranlarına takılıp kalırsanız, KDV, transfer fiyatlandırması, asgari küresel vergi ve iş gücü mevzuatı sizi hızla yakalar. Ekim 2025 itibarıyla AB, şeffaflığı artıran ve agresif planlamayı sınırlayan kuralları hızla sıkılaştırıyor. Bu yazıda, vergi etkin bir Avrupa yapılanmasını adım adım nasıl kuracağınızı, uluslararası iş gücünü nasıl yöneteceğinizi ve kalıcı oturum/çalışma izinlerini stratejinize nasıl entegre edeceğinizi ele alıyorum.
1) Strateji: Doğru ülke ve şirket yapısıyla vergi planlaması
Ülke ve yapı seçimini veriyle yapın
Tek başına düşük kurumlar vergisi oranı sizi kurtarmaz. Etkin vergi oranını; yerel vergiler, indirimler, teşvikler ve stopajlarla birlikte hesaplayın. Sektörünüz, müşteri coğrafyanız ve IP stratejiniz ülke seçiminizi belirler.
- Faaliyet analizi yapın: Gelir kaynakları, IP konumlandırması, tedarik zinciri, işe alım planı.
- Yapı seçin: Limited (SME çevikliği), A.Ş. (yatırım ve halka açılma), şube (hız), LLP/komandit (akışkan vergileme).
- Çifte vergileme anlaşmalarını (DTT) haritalayın: Temettü, faiz, royalty stopajlarını düşürün.
- Müşteri pazarına erişimi tartın: Almanya/Fransa büyük pazar; İrlanda/Hollanda IP ve holding deneyimi; Baltık ülkeleri teknoloji ve fintech dostu.
Etkin vergi oranı ve KDV’yi birlikte yönetin
Kurumlar vergisini optimize ederken KDV akışını ihmal eden şirketler nakit akışında zorlanır. OSS/IOSS ve yerel KDV kayıtları, e-ticaret ve SaaS için kritik rol oynar.
- Başlık oran yerine etkin oranı yönetin: İndirimler, teşvik kredileri, bölgesel vergiler.
- OSS/IOSS kurgulayın: AB içi B2C dijital hizmetler ve e-ticaret için tek durak KDV beyanı.
- Tedarik zincirinde KDV’yi nötrleyin: Tersine çevrim mekanizması, depolama ve gümrük planlaması.
- E-fatura ve gerçek zamanlı raporlama takvimlerini takip edin: Romanya zorunlu e-fatura yürütüyor; Polonya KSeF’yi 2026’ya öteliyor; Fransa geniş kapsamlı geçişe hazırlanıyor.
2) Uyum mimarisi: ATAD’dan BEFIT’e giden yol
Asgari küresel vergi, CbCR ve şeffaflık
OECD’nin 15’lik asgari vergi kuralı (Pillar Two) ve AB’nin asgari vergi direktifi, büyük çokuluslular için 2024’ten beri oyunun kurallarını değiştiriyor. Kamuya açık ülke bazlı raporlama (Public CbCR) 2025-2026 döneminde görünürlüğü artırıyor.
- Asgari vergi etkisini test edin: IIR/UTPR tetikleyicilerini ve top-up tax hesaplarını simüle edin.
- Public CbCR için veri mimarisi kurun: Ülke bazlı gelir, kar, çalışan, vergi bilgilerini tutarlı raporlayın.
- ATAD kurallarını uygulayın: Faiz sınırlaması, CFC, hibrit düzenekler için politika notları yazın.
- Yönetim kurulu tutanaklarınızı güçlendirin: Vergi stratejisini ve risk iştahını yazılılaştırın.
BEFIT ve uyum sadeleştirme beklentisi
AB’nin BEFIT girişimi, çok ülkeli şirketler için tek kural kitabı fikrini masada tutuyor. 2025’te müzakereler sürerken, siz birleşik veri ve dokümantasyon düzeninizi bugün kurun.
- Grup içi standart hesap planı kullanın: Konsolidasyon ve kıyaslamayı kolaylaştırın.
- Transfer fiyatlandırmasını güncelleyin: DEMPE analizi, fonksiyon-risk varlık matrisi, yerel dosyalar.
- E-raporlama altyapısı kurun: SAF-T, e-defter, e-fatura formatlarına otomasyonla uyarlanın.
- İç kontrol ortamını güçlendirin: Dört göz kuralı, veri soğuk saklama, erişim logları.
3) Uluslararası iş gücü: Bordro, posted worker ve kalıcı oturum
Bordro ve giderleştirme: Uzaktan ekipleri doğru kurgulayın
Uzaktan çalışanları “giderleştireyim” derken daimi işyeri riskini tetiklemeyin. Bordro, sosyal güvenlik, iş hukuku ve vergileme aynı anda devreye girer.
- EOR/Payroll çözümü kullanın: Sözleşmeli veya uzaktan çalışanlar için yerel bordroyu yönetin ve maaşları yasal gider olarak kaydedin.
- A1 belgesini planlayın: AB içinde geçici görevlendirmelerde sosyal güvenlik çatışmasını önleyin.
- Posted worker bildirimlerini yapın: Ev sahibi ülkenin asgari ücret ve çalışma şartlarına uyun.
- Daimi işyeri (PE) riskini sınırlandırın: Satış yetkisi, yönetim ve sözleşme imza süreçlerini kontrol edin.
Vize ve oturum: AB Mavi Kart, golden vize ve alternatifler
Yetenek çekmek, vergi kadar kritiktir. 2023’te güncellenen AB Mavi Kart rejimi, daha esnek maaş eşikleri ve hızlı intra-AB mobilite sunar. Golden vize ve yatırımla vatandaşlık ise sermaye tabanlı bir rota sağlar.
- AB Mavi Kart ile uzmanları taşıyın: Diploma/deneyim ve ücret eşiğini ülke bazında doğrulayın.
- Oturum seçeneklerini çeşitlendirin: Girişimci vizeleri, start-up vizeleri, dijital göçebe vizeleri.
- Golden vize değişikliklerini takip edin: Portekiz gayrimenkul yolunu kapattı; fon ve inovasyon odaklı yollar ön plana çıktı; Yunanistan eşikleri yükseltti; İspanya gayrimenkul odaklı programı sonlandırma sürecini başlattı.
- ETIAS gündemini izleyin: 2025’te devreye girmesi beklenen sistem, vizesiz ziyaretçiler için ön seyahat yetkisi gerektirecek.
4) Kuruluş ve operasyon: İlk 180 gün
Kuruluş, banka ve gerçek faaliyet
Kuruluşu hızlandırırken “substance” yaratın. Bankacılıkta sıkı kara para karşıtı süreçler nedeniyle önden hazırlık yapın.
- Kuruluş paketini hazırlayın: Ana sözleşme, UBO beyanı, yönetici atanması, adres ve sözleşmeler.
- Banka açılışı için dosyayı güçlendirin: İş modeli, kaynağın meşruiyeti, tahmini nakit akışı, sözleşmeli müşteri referansları.
- Gerçek yönetimi ispatlayın: Yerel yönetici, fiziksel ofis, çalışan ve yönetim toplantıları.
- Vergi mükellefiyetlerini aktive edin: KDV numarası, işyeri sicili, sosyal güvenlik kayıtları.
Transfer fiyatlandırması, IP ve stopajlar
Grup içi işlemleri hatalı fiyatlarsanız, çifte vergileme ve cezalarla karşılaşırsınız. IP’yi doğru ülkede konumlandırın; nexus şartlarını karşılayın.
- TP politikasını yazın: Hizmetler, royalty, grup içi finansman için emsalleri ve marjları belirleyin.
- Patent/İnovasyon kutularını değerlendirin: AB ülkelerinde OECD nexus uyumlu IP rejimlerini kıyaslayın.
- Stopajları düşürün: DTT ve AB direktiflerini (ana-yan ortaklık, faiz-royalty) doğru uygulayın.
- Kar dağıtımını planlayın: Nakit ihtiyacı, ince sermaye, faiz sınırlaması ve WHT takvimleri.
5) Teşviklerle optimizasyon ve 2025 gündemi
Ar-Ge, yeşil dönüşüm ve ölçeklenme
Teşvikler, etkin vergi oranınızı dramatik biçimde düşürür. Ar-Ge, yeşil teknoloji ve dijitalleşme başlıklarında AB geniş bir menü sunar.
- Ar-Ge kredilerini toplayın: Fransa CIR, Hollanda WBSO/Innovation Box, Belçika patent indirimi, İtalya patent box gibi rejimleri kıyaslayın.
- Yeşil teşvikleri kullanın: Enerji verimliliği yatırımları ve temiz teknoloji ekipmanları için hızlandırılmış amortisman ve hibeler.
- Fonlamayı çeşitlendirin: Ulusal kalkınma ajansları, EIC/EIF programları, bölgesel hibeler.
- Dijital vergi araçlarını devreye alın: Çok ülke KDV, gider, bordro ve raporlamayı tek pano üzerinden takip edin.
2025’te radarınızda tutmanız gereken başlıklar
Düzenleyici takvim hızlı akıyor. Kararınızı güncel bilgiyle alın ve yapınızı esnek tutun.
- BEFIT müzakereleri: Konsolidasyon ve formüler ayırım tartışmalarını izleyin.
- Public CbCR ilk raporlar: 2025-2026 döneminde kamuya açık verilerle itibar riskini yönetin.
- ViDA (KDV’nin dijital çağı): Dijital raporlama, e-fatura ve pazar yeri sorumluluklarında yeni yükler bekleyin.
- Asgari vergi uygulaması: 2025’te UTPR adımı yaygınlaşırken yapınızı test etmeye devam edin.
- Golden vize çerçeveleri: Gayrimenkul odaklı modeller yerine fon, istihdam ve inovasyona dayalı yollar öne çıkıyor.
Corpenza ile nasıl ilerlersiniz?
Corpenza olarak Avrupa ve globalde şirketleşme, oturum ve iş gücü çözümlerini tek çatı altında uçtan uca yönetiyoruz. Amacımız, vergi optimizasyonunu sürdürülebilir uyumla birleştirmeniz.
- Şirket kuruluşu ve bankacılık: Ülke ve yapı seçimi, kuruluş belgeleri, banka açılışı ve substance kurgusu.
- Uluslararası muhasebe ve vergi: KDV-OSS/IOSS, e-fatura entegrasyonu, ATAD ve transfer fiyatlandırması dosyaları.
- Payroll ve giderleştirme: Uzaktan ve sözleşmeli çalışan bordroları; maaşları yasal gider olarak işleriz.
- Personel kiralama (posted worker): Geçici istihdam ve A1 süreçlerini uçtan uca yürütür; yerel iş hukuku şartlarına uyarsınız.
- Oturum ve vatandaşlık: AB Mavi Kart, girişimci vizeleri, golden vize ve yatırımla vatandaşlık dosyaları.
- Vergi optimizasyonu: DTT haritalama, teşvik başvuruları, IP yapılandırması ve dağıtım planlaması.
Özetle, Avrupa’da vergi planlamasını şirket kuruluşuyla birlikte, iş gücü ve uyum yükümlülükleriyle entegre tasarlarsınız. Etkin vergi oranını düşürür, nakit akışını korur, denetim riskini minimize edersiniz. 2025’in hızlanan regülasyon gündeminde proaktif davranın; süreçlerinizi standardize edin; veri temelli karar alın. Doğru mimariyi bugün kurarsanız, yarın ölçeği güvenle büyütürsünüz.
