Estonya son yıllarda hem e-residency programı hem de dijital vergi altyapısı sayesinde, AB içinde şirket kurmak ve uzaktan yönetmek isteyen girişimcilerin odağına yerleşti. Bu noktada en kritik sorulardan biri şu: Estonya’da gerçekten VAT (KDV) numarası alınır mı, kimler için zorunlu ve 2026’ya giderken vergi kuralları nasıl değişiyor?
Estonya’da VAT numarası alınır mı?
Evet, Estonya’da VAT numarası alınır ve birçok durumda alınması zorunludur. Estonya’da vergiye tabi mal veya hizmet sunan yerleşik / yerleşik olmayan işletmeler, belirli koşullar altında Estonya Vergi ve Gümrük Kurulu’na VAT kaydı yaptırmak zorundadır.
Estonya VAT numarasının formatı sabittir:
- Ülke kodu: EE
- Devamında: 9 rakam (toplam 11 karakter: örn. EE123456789)
Başvuru genellikle yaklaşık 5 iş günü içinde sonuçlanır ve numara alındığında hem Estonya içinde hem de AB içi ticarette kullanabilirsiniz.
Kimler Estonya’da VAT numarası almak zorunda?
2025–2026 mevzuatına göre VAT kaydı zorunluluğunu iki ana eksende incelemek gerekir: eşik değere bağlı kayıt ve eşik değersiz (doğrudan) kayıt.
1. 40.000 € eşik değerini aşan işletmeler
Estonya’da hem yerleşik hem de yerleşik olmayan işletmeler için temel VAT kayıt eşiği 40.000 € yıllık cirodur. Bu limit, bir takvim yılı içinde Estonya’da yaptığınız vergiye tabi arzlar üzerinden hesaplanır.
Şu durumda VAT kaydı zorunlu hale gelir:
- Bir takvim yılı içinde vergiye tabi cironuz 40.000 €’yu aştıysa,
- Bu haddin aşıldığı tarihten itibaren 3 iş günü içinde Estonya vergi idaresine başvuru yapmanız gerekir.
Bu süreyi kaçırmak, geriye dönük tahakkuk, gecikme faizi ve ceza riskini beraberinde getirir.
2. Daimi işyeri olmayan yabancı kişiler
Estonya’da daimi işyeri olmayan yabancı kişi veya şirketler için kural daha katıdır. Eğer Estonya’da:
- Tersine vergilendirme (reverse charge) kapsamına girmeyen bir vergiye tabi teslim veya hizmet sunuyorsanız,
- Herhangi bir eşik değeri beklemeden VAT kaydı yaptırmak zorundasınız.
Özetle: Estonya’da fiziksel varlığınız olmasa bile, doğru yapılandırılmamış bir ticaret modeli hızla VAT yükümlülüğü doğurabilir.
2025–2026 için önemli değişiklik: Kayıttan silinmeme kuralı
2025–2026 vergi mevzuatıyla getirilen en kritik düzenlemelerden biri, VAT mükellef kaydından silinme ile ilgilidir. Yeni kurala göre:
- Bir kişi (gerçek veya tüzel) hem içinde bulunulan takvim yılında hem de önceki takvim yılında 40.000 € eşiğini aştıysa,
- Bu mükellef, tüm silinme koşulları eksiksiz sağlanana kadar VAT kütüğünden çıkarılamaz.
Yani Estonya, kısa süreli dalgalanmalarla “VAT’tan çık-gir” yapan işletmeleri sınırlıyor. Uzun vadeli ticari faaliyeti olanların VAT yükümlülüğü daha kalıcı hale geliyor.
2026’ya giderken VAT oranları ve güncel vergi oranları
Estonya 2025–2026 döneminde bütçe ihtiyacı ve AB uyumu sebebiyle VAT oranlarında güncelleme yaptı. Mevzuata göre:
- 1 Temmuz 2025 itibarıyla standart VAT oranı %22’den %24’e yükseldi.
- Kitaplar, ilaçlar ve konaklama gibi belirli kalemler için uygulanan indirimli oran %9’dan %13’e çıkarıldı.
Buna ek olarak, nakit muhasebesi uygulayan işletmeler için bir geçiş istisnası tanındı:
- Bu işletmeler, konaklama hizmetlerinde 31 Aralık 2026’ya kadar %9 VAT oranını uygulamaya devam edebilir.
Bu geçici düzenleme özellikle turizm ve konaklama sektöründe nakit akışını korumaya yönelik bir destek mekanizmasıdır.
2025–2026: Eşik değeri nasıl hesaplanacak?
Yeni mevzuat, VAT mükellefiyetini doğuran 40.000 € eşik değerinin hesabında önemli değişiklikler getiriyor. Artık:
- Eşik hesabına yalnızca Estonya’da gerçekleştirilen arzlar dahil ediliyor.
- Sigorta ve finansal hizmetlerden elde edilen düzenli (ara sıra olmayan) ciro hesaba dahil ediliyor.
- Gayrimenkul kullanım hakkı veya satışından elde edilen ciro, eğer süreklilik arz ediyorsa, eşik hesabına giriyor.
- Sabit varlık satışları ve yatırım amaçlı gayrimenkul satışları eşik değerine dahil edilmiyor.
Özellikle gayrimenkul geliştirme, finansal hizmet veya karma gelir modeline sahip şirketler için bu ayrımlar, VAT yükümlülüğünün ne zaman doğacağını yeniden tanımlıyor.
Marjinal (margin) muhasebe sistemini kullanan işletmeler için yenilik
Estonya’da örneğin ikinci el eşya veya belirli sektörlerde kullanılan marjinal muhasebe sistemi ile çalışan işletmeler artık eşik değeri şu şekilde hesaba katmak zorunda:
- Eşik değer, yalnızca “marj” üzerinden değil,
- Mal ve hizmetler için alınan veya alınabilecek tüm bedeller üzerinden hesaplanır.
Bu değişiklik, bazı işletmelerin beklediklerinden daha erken VAT yükümlülüğü ile karşılaşmasına neden olabilir. Bu nedenle ciro projeksiyonlarını ve sözleşme yapılarını gözden geçirmek önemlidir.
Yeni işletme tipi: Çevrimiçi platform (online marketplace) sahipleri
2025–2026 mevzuatıyla, e-ticaret ve platform ekonomisine doğrudan dokunan yeni bir kategori tanımlandı: çevrimiçi pazaryeri (online marketplace) sahibi.
Yeni düzenlemelere göre:
- AB dışı işletmelerin, AB’de vergilendirilebilir olmayan kişilere (B2C müşteriler) mal satmasını sağlayan çevrimiçi pazaryeri sahipleri,
- Bu satışlar üzerinden vergiye tabi arz oluştuğu anda, VAT mükellefi olarak kayıt olmak zorunda.
- Ayrıca bu platform sahipleri, 40.000 € eşiğinin altında kalsa bile, AB dışı satıcılar adına VAT yükümlülüğünü yerine getirmekten sorumlu tutuluyor.
Yani Estonya, AB genelinde yürüyen “platformu vergisel aracı” sayan yaklaşımı kendi mevzuatına net şekilde yansıtıyor. Uluslararası marketplace modellerinde yanlış yapılandırma, platform sahibine ciddi vergi riski doğurabilir.
Küçük işletmeler için yeni özel rejim (Small Business Regime)
AB çapında KOBİ’leri destekleme hedefiyle, Estonya 2025–2026 döneminde küçük işletmeler için özel bir VAT rejimi devreye aldı. Bu rejime göre:
- Estonya’daki toplam yıllık ciro 100.000 €’nun altındaysa,
- Diğer hiçbir AB üye devletinde ciro, o ülkenin VAT kayıt eşiğini aşmıyorsa,
- İşletme, Estonya’daki 40.000 € ulusal eşiğe bağlı olmaksızın belirli şartlarla VAT muafiyetinden yararlanabilir.
Bu rejim, özellikle yalnızca Estonya’da faaliyet gösteren ve mütevazı hacimle çalışan hizmet sağlayıcıları ve mikro işletmeleri rahatlatmayı amaçlıyor. Ancak diğer AB ülkelerinde satış yapan e-ticaret işletmelerinin, her ülkenin eşiğini ayrıca takip etmesi şart.
Estonya’da VAT kayıt başvuru süreci: Adım adım
Estonya vergi sistemi oldukça dijitalleşmiş olsa da, özellikle yabancı şirketler için süreç hâlâ birçok hukuki ve teknik ayrıntı içerir. Genel hatlarıyla VAT kaydı şöyle ilerler:
Gerekli belgeler
VAT kaydı için Estonya Vergi ve Gümrük Kurulu’na sunmanız gereken temel belgeler şunlardır:
- Eksiksiz doldurulmuş VAT kayıt başvuru formları,
- Şirketin esas sözleşmesi (articles of association) kopyası,
- Estonya veya ilgili ülkedeki ticaret sicilinden alınmış güncel sicil özeti,
- Varsa, ev ülkesinden alınmış VAT sertifikası,
- Estonya’da yürütülecek vergiye tabi faaliyetlere ilişkin kanıtlar (sözleşmeler, iş planı, teklif mektupları vb.).
AB dışı şirketler için mali temsilci zorunluluğu
AB dışı şirketler, Estonya’da VAT kaydı yaparken bir mali temsilci (fiscal representative) atamak zorundadır. Bu temsilci:
- Estonya’daki VAT yükümlülüklerini, beyan ve ödemelerini takip eder,
- Vergi idaresi nazarında şirketle birlikte müteselsil sorumluluk üstlenir.
Başvuru, Estonya Vergi ve Gümrük Kurulu’na e-posta veya yazılı (posta) yoluyla iletilebilir. Estonya’nın e-devlet altyapısı sayesinde süreç çoğu durumda uzaktan tamamlanır; ancak belgelerin doğru ve tutarlı hazırlanması kritik önem taşır.
Onay süresi ve sonrasında dikkat edilmesi gerekenler
Başvurunuz ulaştıktan sonra vergi idaresi genellikle 5 iş günü içinde inceleme yapar. Onaylandığında şirketinize EE ile başlayan VAT numarası tahsis edilir.
Sonrasında:
- Fatura ve sözleşmelerde bu numarayı doğru formatta kullanmalı,
- Belirlenen sıklıkta VAT beyannamesi vermeli (genellikle aylık),
- Kayıt ve belgeleri mevzuatta öngörülen süre boyunca saklamalısınız.
Estonya’da VAT numarası alırken şirketler hangi hataları yapıyor?
Uluslararası müşterilerimizden ve piyasadaki örneklerden gördüğümüz başlıca riskler şöyle:
- Eşiği yanlış hesaplamak: Estonya’da yapılan arzları, AB genel cirosu ile karıştırmak veya sabit varlık satışlarını hesaba katmak.
- Yanlış yerden kayıt: Aslında platform sahibi VAT yükümlüsü iken, satıcının veya tam tersi durumda yanlış tarafa kayıt açmak.
- AB dışı şirketlerde temsilci atamamak: Mali temsilci olmadan veya usule uygun sözleşme yapılmadan işlem başlatmak.
- Grup içi işlemleri ihmal etmek: Grup şirketleri arasındaki hizmet ve lisanslamaları “fatura dışı” yürütmek ve sonradan toplu riskle karşılaşmak.
Estonya VAT yapısını doğru kurgulamak neden önemli?
Estonya AB üyesi olduğu için, yanlış kurgulanmış bir VAT stratejisi sadece Estonya’da değil, diğer AB ülkelerinde de risk yaratır. Örneğin:
- Marketplace modelinizde sorumluluk yanlış tarafaysa, milyonlarca € tutarında geriye dönük KDV,
- Yanlış eşik hesabı sebebiyle geç kayıt olursanız, gecikme faizi ve cezalar,
- AB dışı şirket olarak temsilcisiz hareket ederseniz, kayıt reddi ve ticaret kısıtı
gibi sonuçlarla karşılaşabilirsiniz.
Corpenza bu süreçte size nasıl destek olur?
Corpenza, Avrupa’da şirketleşme, VAT kaydı, uluslararası muhasebe, bordro (EOR), posted worker modeliyle personel kiralama ve yatırımla oturum/vatandaşlık alanlarında uzman bir ekip ile çalışır.
Estonya özelinde:
- Şirket kuruluşu ve Estonya e-devlet sistemine entegrasyon,
- VAT kayıt zorunluluğunun olup olmadığını analiz etme, eşik hesabını 2025–2026 mevzuatına göre doğru yapma,
- AB dışı şirketler için mali temsilci planlaması ve sözleşme kurgusu,
- Online marketplace ve SaaS modellerinde platform–satıcı–müşteri üçgenini vergi açısından doğru yapılandırma,
- Uluslararası muhasebe ve aylık VAT beyanlarının Estonya vergi otoriteleriyle uyumlu yürütülmesi
konularında bütüncül bir hizmet sunar.
Özellikle birden fazla AB ülkesinde satış yapıyorsanız, Estonya VAT yapınızı OSS, IOSS ve diğer AB KDV rejimleriyle birlikte tasarlamak, uzun vadede ciddi vergi optimizasyonu ve uyum kolaylığı sağlar.
Sonuç: 2026’ya giderken Estonya’da VAT numarası stratejik bir karar
Özetlemek gerekirse:
- Estonya’da VAT numarası almak hem mümkün hem de pek çok durumda zorunlu.
- Temel eşik 40.000 € olmakla birlikte, daimi işyeri olmayan yabancılar ve online marketplace sahipleri için eşik aranmaksızın kayıt gerekebilir.
- 2025–2026 değişiklikleriyle, eşik hesabı, indirimli oranlar, küçük işletme rejimi ve kayıttan silinmeme kuralları önemli ölçüde güncellendi.
- Hatalı bir kurgu, sadece Estonya’da değil, tüm AB ticaretinizde yüksek vergi riski yaratabilir.
Bu nedenle Estonya’da VAT numarası almayı düşünürken, şirket yapınızı, faaliyet modelinizi ve hedef pazarlarınızı birlikte ele almak ve mümkünse profesyonel bir ekipten destek almak önem kazanır.
Önemli uyarı (disclaimer)
Bu metinde yer alan bilgiler, genel bilgilendirme amaçlıdır. Hiçbir şekilde hukuki, vergisel veya finansal danışmanlık olarak değerlendirilmemelidir. Vergi mevzuatı sık sık değişir; 2025–2026 Estonya vergi düzenlemeleri de güncellemelere tabidir.
Herhangi bir işlem yapmadan önce, güncel düzenlemeleri resmi Estonya Vergi ve Gümrük Kurulu başta olmak üzere ilgili resmi kaynaklardan kontrol etmenizi ve somut durumunuza özel olarak profesyonel danışmanlık almanızı tavsiye ederiz.
