60 Bin Euro ile Letonya’da Şirket Kurarak Oturum (Golden Visa) Almak Mümkün mü?
60 bin Euro bütçeyle hem Avrupa Birliği içinde bir şirket sahibi olmak hem de kendinize ve ailenize oturum hakkı sağlamak istiyorsanız, Letonya bugün hâlâ en erişilebilir seçeneklerden biri olarak öne çıkıyor.
Özellikle 50.000 Euro sermaye + 10.000 Euro devlet ücreti ile işleyen Letonya yatırım yoluyla oturum (Golden Visa / Residence by Investment) modeli, AB içinde en düşük eşiklerden birini sunar.
Bu yazıda, 60.000 Euro bütçe ile Letonya’da şirket kurma adımlarını, Golden Visa şartlarını, vergi ve mali yükümlülükleri, riskleri ve süreci profesyonelce yönetmenin püf noktalarını Corpenza uzman bakışıyla detaylandırıyoruz.
Letonya Golden Visa Programının Temel Mantığı
Letonya’nın yatırım yoluyla oturum programı, özetle şunu söylüyor:
“Gerçek ekonomik faaliyet gösteren bir şirkete yatırım yap, vergi öde, karşılığında AB içinde ikamet izni kazan.”
60 bin Euro’luk modelin omurgası şu iki bileşenden oluşur:
- Şirket sermayesi (asgari yatırım): En az 50.000 Euro
- Devlete ödenen tek seferlik ücret: 10.000 Euro (başvuru onayından sonra)
Bu yapı, Letonya’yı Portekiz, Yunanistan veya İspanya gibi diğer AB ülkelerine kıyasla çok daha düşük giriş eşiğine sahip bir Golden Visa destinasyonu hâline getirir. Ancak düşük eşik, “kağıt üzerinde şirket” kurarak pasif oturum alma imkânı anlamına gelmez; Letonya makamları şirketin gerçekten faal olup olmadığına yakından bakar.
60 Bin Euro Modelinin Bileşenleri
Asgari Yatırım ve Devlet Ücreti
Programın çekirdeği şu şekildedir:
- Asgari yatırım tutarı: En az 50.000 Euro, bir Letonya şirketinin sermayesine konulur.
- Devlet harcı / program ücreti: Oturum izni başvurunuz onaylandıktan sonra tek seferlik 10.000 Euro ödersiniz.
- Toplam çekirdek bütçe: 60.000 Euro.
Bu 60.000 Euro, hukuken ikiye ayrılır:
50.000 Euro şirkete ait sermaye, 10.000 Euro ise geri dönüşü olmayan devlet ödemesidir. Ek olarak; avukatlık, çeviri, banka, sigorta ve muhasebe gibi masraflar için genellikle 3.000–8.000 Euro aralığında ek bütçe gerekir.
Hangi Tür Şirket Uygun? (SIA – Limited Şirket Modeli)
Yatırımınızın program kapsamında kabul edilmesi için yalnızca “herhangi bir” şirket kurmanız yetmez. Şirketinizin, Letonya mevzuatında tanımlanan uygun şirket kriterlerini karşılaması gerekir.
Şirket Yapısı ve Ölçeği
- En yaygın yapı: SIA (Sabiedrība ar ierobežotu atbildību) – Türk hukukundaki limited şirkete denktir.
- Çalışan sayısı: 50’den az.
- Yıllık ciro: 10 milyon Euro’nun altında.
Bu parametreler, aslında programın KOBİ ölçeğinde, gerçek faaliyet gösteren işletmeleri hedeflediğini gösterir. Yani “yatırım fonu görünümünde devasa yapılardan” çok, reel ticari veya hizmet işletmeleri için tasarlanmış bir modeldir.
Zorunlu Vergi Katkısı: Yıllık 40.000 Euro
Golden Visa’nın en kritik ve çoğu zaman gözden kaçan şartı, şirketin her yıl en az 40.000 Euro vergi ödemesi gerekliliğidir. Bu tutar, aşağıdaki kalemlerden oluşabilir:
- Gelir/kurumlar vergisi
- KDV
- Sosyal güvenlik primleri (çalışanlar için)
- Diğer işvergileri
Bu şart, Letonya makamlarının şu mesajını netleştirir:
“Bu program sadece oturum satmıyor, ülkede gerçekten iş yapmanı istiyor.”
Letonya’da Şirket Kurma ve Golden Visa Süreci Adım Adım
1. İş Modeli ve Yapılandırma
Önce, Letonya’da ne tür bir faaliyet yürüteceğinize karar vermeniz gerekir:
- IT, yazılım, SaaS, online hizmetler
- Danışmanlık, uluslararası ticaret, lojistik
- E-ticaret, pazarlama ajansı, dijital ürünler
Bu aşamada, ileride yıllık 40.000 Euro vergi ödeme zorunluluğunu da dikkate alarak gerçekçi bir iş planı oluşturmak gerekir. Sadece “yatırım yapıp kenara çekilmek” bu model için sürdürülebilir değildir.
2. SIA Kuruluşu
Letonya’da SIA kuruluşu, tüm belgeler hazırsa genellikle 5–10 iş günü içinde tamamlanır. Temel adımlar:
- Şirket unvanının belirlenmesi ve tescili
- Ortaklık yapısı ve pay oranlarının belirlenmesi
- Faaliyet konusunun ve esas sözleşmenin hazırlanması
- Letonya’da kayıtlı ofis adresi alınması (başta sanal ofis kabul edilir)
3. Sermaye Transferi – 50.000 Euro
Başvurduğunuz yatırım yoluyla oturum modelinde, şirketinizin ödenmiş sermayesine en az 50.000 Euro yatırmanız gerekir. Banka transferinde:
- Paranın geldiği banka hesabı ve ülke açıkça görünmelidir.
- Fon kaynağının yasal olduğunu gösteren belge ve beyanlar (maaş, şirket kârı, satış geliri vb.) hazırlanmalıdır.
Letonya bankaları ve göç idaresi, kara para aklama ile mücadele kapsamında fon kaynağına özel önem verir. Bu nedenle, süreci baştan itibaren belgeli yürütmek kritik önemdedir.
4. Belgelerin Hazırlanması ve Uyum (Due Diligence)
Golden Visa başvurusu için tipik olarak şu belgeleri hazırlarsınız:
- Geçerli pasaport
- Temiz adli sicil kaydı (çoğu zaman apostil zorunludur)
- Evliyseniz apostilli evlilik cüzdanı, çocuklar için doğum belgeleri
- Yatırım tutarının yasal kaynağına dair kanıtlar
- Şirket kuruluş belgeleri, sermaye dekontları
- İş planı ve öngörülen istihdam/vergi katkıları
- Letonya veya AB standartlarında sağlık sigortası
Bu aşamada hem göç hukuku hem de şirketler hukuku perspektifinden kapsamlı bir uyum (compliance) kontrolü gerekir. Eksik veya çelişkili belgeler, sürecin uzamasına ya da reddine yol açabilir.
5. 10.000 Euro Devlet Ücretinin Ödenmesi
Oturum izniniz ön onay aldıktan sonra, Letonya makamlarının öngördüğü 10.000 Euro’luk tek seferlik devlet ücretini ödemeniz beklenir. Bu ödeme:
- Yatırımınızdan bağımsızdır; geri ödeme yapılmaz.
- Başvuru sahibine özeldir; aile bireyleri için ek harçlar söz konusu olabilir.
6. Başvuru, Biyometri ve Oturum Kartı
Tüm şartları sağladıktan sonra dosyanız, Letonya Vatandaşlık ve Göç İşleri Ofisi (OCMA)’na iletilir. Süreç:
- Başvurunun Letonya’da veya dış temsilcilikte sunulması
- Gerekirse mülakat ve biyometrik veri (parmak izi, fotoğraf) alınması
- Yaklaşık 1–3 ay arasında değerlendirme
- Onay sonrası oturum kartının düzenlenmesi
Verilen oturum izninin süresi, şirketin faaliyet düzeyi ve programın güncel mevzuatına göre değişmekle birlikte genellikle birkaç yıla kadar uzanabilen dönemler hâlinde verilir ve yenilenebilir.
Operasyonel Yükümlülükler ve Vergi Boyutu
Gerçek Ekonomik Faaliyet Zorunluluğu
Letonya makamları “sadece kâğıt üzerinde” şirketler üzerinden programa giren yatırımcılara karşı oldukça hassastır. Bu nedenle:
- Gerçek sözleşmeler, faturalar ve proje dosyaları
- Çalışan istihdamı ve bordrolar
- Ofis adresi, iş ekipmanları, kurumsal web sitesi ve iletişim altyapısı
gibi unsurlar, işletmenin fiilen faal olduğunu kanıtlayan önemli göstergelerdir. İlk aşamada sanal ofis kabul görse de, orta vadede daha somut bir varlık beklenir.
Yıllık 40.000 Euro Vergi Ödeme Hedefi
Oturumunuzun uzatılabilmesi için, şirketinizin Letonya hazinesine yıllık en az 40.000 Euro vergi katkısı sağlaması gerekir. Bu hedefi tutturmak için:
- Çalışan sayısı ve maaş seviyelerini doğru planlamalısınız.
- Faaliyet alanınıza uygun ciro ve kârlılık projeksiyonları yapmalısınız.
- Vergisel açıdan optimum ama yasal ve şeffaf bir yapı kurmalısınız.
Corpenza olarak, Letonya’da uluslararası muhasebe, bordro (payroll/EOR) ve vergi optimizasyonu alanlarında danışmanlık sunarak, bu 40.000 Euro’luk eşik ve diğer vergi yükümlülükleriyle uyumu stratejik olarak planlamanıza yardımcı oluruz.
Fiziksel Kalış Şartı ve Yenileme
Letonya’nın önemli artılarından biri, katı bir fiziksel ikamet zorunluluğu getirmemesidir. Tipik olarak:
- Her yıl en az bir kez Letonya’yı ziyaret etmeniz beklenir.
- Bunun dışında yılın çoğunu başka ülkelerde geçirebilirsiniz.
Elbette, uzun vadede kalıcı oturum (permanent residence) veya vatandaşlık hedefliyorsanız, dil ve entegrasyon gibi ek kriterler devreye girer.
Aile Bireylerini Dahil Etme İmkanı
Letonya Golden Visa’nın bir diğer avantajı, aile içi kapsama izin vermesidir. Uygun belgeleri sunduğunuzda:
- Eşiniz
- Reşit olmayan çocuklarınız
da oturum izninden yararlanabilir. Bu durumda her bir aile bireyi için:
- Apostilli doğum/evlilik belgeleri
- Ayrı adli sicil kayıtları
- Sağlık sigortası
gibi ek dokümanlar gerekir. Dosyanın aile bazında tutarlı hazırlanması, inceleme süresini ve onay ihtimalini doğrudan etkiler.
Zamanlama ve Bütçe Planlaması
Tipik Zaman Çizelgesi
- Şirket kuruluşu: 5–10 iş günü (dokümanlar eksiksiz ise)
- Sermaye transferi ve banka süreçleri: 1–2 hafta
- Belgelerin hazırlanması ve onaya sunulması: 2–4 hafta
- Oturum başvurusunun değerlendirilmesi: Yaklaşık 1–3 ay
Genel olarak, tüm süreç iyi planlandığında 3–6 ay aralığında Letonya oturum kartına kavuşmak mümkündür.
Örnek Bütçe Dağılımı (60–65 Bin Euro)
- Şirket sermayesi (yatırım): 50.000 Euro
- Devlet ücreti: 10.000 Euro
- Hukuki danışmanlık, çeviri ve noter: 3.000–5.000 Euro
- Banka ve kurulum giderleri: 500–1.000 Euro
- Sigorta ve diğer masraflar: 500–1.500 Euro
Bu tabloya baktığınızda, çekirdek 60.000 Euro yatırımın üzerine, kişisel durumunuza göre değişebilen birkaç bin Euro’luk operasyonel maliyet eklenmesini beklemelisiniz.
Letonya Golden Visa’nın Stratejik Avantajları
Letonya’nın 60.000 Euro’luk şirket yatırımı ile oturum sağlayan modeli, özellikle şu açılardan dikkat çekicidir:
- AB içindeki en düşük yatırım eşiklerinden biri ile oturum imkânı
- Esnek ikamet şartları: Yılda bir ziyaret yeterli; kalıcı ikamet zorunlu değil
- Aile bireylerini dahil edebilme imkânı
- Schengen serbest dolaşımı: 180 gün içinde 90 güne kadar diğer Schengen ülkelerine seyahat
- İleride kalıcı oturum ve vatandaşlığa giden net bir yol oluşturması (dil ve entegrasyon şartları saklı kalmak kaydıyla)
Bu Süreçte Profesyonel Destek Neden Kritik?
60.000 Euro’nun önemli bir kısmı geri dönüşü olmayacak şekilde bağlanırken, küçük bir hata yüzünden:
- Başvurunun reddi
- Şirketin vergi hedefini tutturamaması
- Banka hesabı açılışında veya fon kaynağı ispatında sorun yaşanması
gibi riskler ortaya çıkabilir. Özellikle yıllık 40.000 Euro vergi yükümlülüğünü orta-uzun vadede karşılayamayan yapıların oturum uzatma dönemlerinde güçlükle karşılaşması yaygındır.
Corpenza olarak:
- Letonya’da şirket kuruluşu (SIA),
- Oturum/Golden Visa başvuru dosyasının baştan sona kurgulanması,
- Uluslararası muhasebe, payroll ve bordro (EOR) yönetimi,
- Gerekli olduğunda personel kiralama ve posted worker modelleriyle vergi optimizasyonu,
gibi alanlarda uçtan uca bir hizmet zinciri sunarız. Amacımız, sadece başvuruyu “yapmak” değil, iş modelinizi Letonya hukukuna ve vergi sistemine göre sürdürülebilir şekilde konumlandırmaktır.
Sonuç: 60 Bin Euro ile Letonya’da AB Kapısını Açmak
Özetle:
- 60.000 Euro bütçe ile Letonya’da SIA kurarak Golden Visa programına girebilirsiniz.
- Bu bütçenin 50.000 Euro’su sermaye, 10.000 Euro’su devlet ücretidir; ekstra masraflar için birkaç bin Euro daha planlamak gerekir.
- Şirketinizin gerçek ekonomik faaliyet yürütmesi ve her yıl en az 40.000 Euro vergi ödemesi, oturumun devamı için kilit şarttır.
- Program; aile kapsaması, Schengen erişimi ve düşük yatırım eşiğiyle öne çıkar; ancak profesyonel şekilde yapılandırılmazsa riskler barındırır.
Eğer hedefiniz; hem global ticaret yapabileceğiniz bir AB şirketine sahip olmak hem de kendinize ve ailenize stratejik bir “B planı” oturum hakkı yaratmaksa, Letonya’nın 60.000 Euro’luk şirket yatırımı ile Golden Visa modeli doğru kurgulandığında son derece etkin bir araç olabilir.
Önemli Uyarı (Disclaimer)
Bu metin, genel bilgilendirme amacıyla hazırlanmıştır ve hiçbir şekilde hukuki, mali veya vergi danışmanlığı yerine geçmez. Letonya’daki yatırım, şirketleşme ve oturum programları; yasa değişiklikleri, idari uygulamalar ve uluslararası düzenlemelere bağlı olarak zaman içinde farklılaşabilir.
Karar almadan önce mutlaka güncel mevzuatı resmi kaynaklardan kontrol edin ve nitelikli bir hukukçu, mali müşavir veya göç uzmanından profesyonel destek alın. Corpenza, burada yer alan bilgilerin zaman içindeki değişikliklerinden sorumlu tutulamaz.
