Avrupa Birliği içinde uygun maliyetli, esnek ve aynı zamanda Schengen serbest dolaşım hakkı tanıyan bir oturum izni arayan girişimciler, yatırımcılar ve üst düzey profesyoneller için Letonya Golden Visa (yatırım yoluyla oturum) programı 2025 itibarıyla hâlâ güçlü bir seçenek sunuyor. Bu yazıda, Letonya Golden Visa oturum izni başvuru sürecini, uyum yükümlülüklerini ve global hareketlilik stratejinize nasıl entegre edeceğinizi adım adım ele alıyorum. Corpenza’nın Avrupa’da şirketleşme, oturum ve iş gücü çözümlerini nasıl yan yana konumlandırabileceğinize de somut örneklerle değineceğim.
Letonya Golden Visa’nın Temel Yapısı ve 2025’teki Yasal Çerçeve
Programın hukuki dayanağı ve güncel konumu
Letonya Golden Visa programı, AB dışı yatırımcıların Letonya’da geçici oturum izni (temporary residence permit – TRP) alabilmesi için tasarlandı. Program; şirket sermayesi, gayrimenkul veya finansal enstrümanlar üzerinden yatırım karşılığında oturum hakkı tanıyor. Başvuruları Letonya Vatandaşlık ve Göç İşleri Ofisi (OCMA – Office of Citizenship and Migration Affairs) değerlendiriyor.
Resmî başvuru ve belge gerekliliklerini, Letonya makamlarının göç sayfası üzerinden takip edebilirsin: OCMA (PMLP) – Citizenship and Migration Affairs.
Golden Visa ile elde ettiğin haklar
Onaylanmış bir Letonya yatırım yoluyla oturum izni, sana ve ailen için şu hakları sağlar:
- Schengen Bölgesi’nde 180 günde 90 güne kadar vizesiz seyahat
- Letonya’da yaşama, okuma ve çalışma imkânı (yerel işveren veya kendi şirketin aracılığıyla)
- Eş ve 18 yaş altı çocukları aynı başvuruya dâhil etme olanağı
- 5 yıl sonunda kalıcı oturum (PR), 10 yıl sonunda vatandaşlık başvurusu imkânı (dil ve entegrasyon şartlarıyla)
Program, doğrudan vatandaşlık vermiyor; kademeli ikamet – kalıcı oturum – vatandaşlık modelini izliyor. Bu nedenle, global mobilite stratejinde Letonya’yı bir “AB erişim üssü” olarak konumlandırmak daha gerçekçi olur.
Kimler için stratejik bir araç hâline geliyor?
Aşağıdaki profiller Letonya Golden Visa’yı özellikle verimli kullanıyor:
- Avrupa’da şirket kurup uzaktan ekip istihdam etmek isteyen teknoloji girişimcileri
- AB’de vergi, yatırım ve oturum dengesini optimize etmek isteyen yatırımcılar
- AB dışı ülkelerde yaşayan ve aileleri için eğitim/yaşam esnekliği arayan üst düzey profesyoneller
- Post-Brexit dönemde yeniden AB içinde mobilite kazanmak isteyen Birleşik Krallık vatandaşları
Uygunluk Kriterleri: Yatırımcı, Girişimci ve Aile Üyeleri İçin Şartlar
Temel kişisel koşullar
Letonya Golden Visa’ya başvurmak için şu asgari şartları sağlarsın:
- 18 yaşını doldurdun ve AB/AEA/İsviçre vatandaşı değilsin
- Ağır suç içermeyen adli sicil kaydın var (apostilli sabıka kaydı)
- Geçerli pasaportun bulunuyor (en az 6 ay geçerlilik)
- Letonya ve Schengen’i kapsayan sağlık sigortan mevcut
- Kaynağını belgeleyebildiğin yasal gelir ve birikimlere sahipsin
Letonya, AB kara para aklama (AML) ve yaptırım mevzuatıyla uyumlu hareket ediyor. Bu yüzden fon kaynağını; banka ekstreleri, sözleşmeler, satış devirleri, temettü veya maaş belgeleriyle net şekilde ortaya koyman gerekir.
Aile üyelerini başvuruya dâhil etme
Program, çekirdek aileyi tek dosya altında toplayabilmene izin veriyor. Genelde şu profiller dahil olabiliyor:
- Eş (evlilik belgesi apostilli ve tercümeli)
- 18 yaş altı çocuklar (doğum belgesi apostilli)
- Bazı durumlarda eğitimine devam eden 18+ genç yetişkinler
Aile üyeleri için ek finansal yeterlilik ve sağlık sigortası gereklilikleri doğuyor. Bu noktada Corpenza, aile kompozisyonuna göre hem yatırım tutarını hem de toplam bütçeyi modellenmiş bir tabloyla netleştirip sürpriz maliyetleri önler.
Yatırımcı profiline göre ön değerlendirme
Başvuru öncesi, kendini şu açılardan analiz etmen önemli:
- Risk iştahı (şirket sermayesi mi, gayrimenkul mü, daha pasif bir yapı mı?)
- Yıllık Letonya’da kalma planın (yalnızca asgari yenileme mi, kalıcı yerleşim mi?)
- Global vergi pozisyonun (çifte vergilendirme anlaşmaları, vergi ikametinin nerede kalacağı vb.)
- Şirketleşme ve uluslararası bordro ihtiyaçların (uzaktan ekip kurma planların varsa kritik)
Corpenza bu analizde; yatırım yoluyla oturum, şirket kuruluşu, bordro ve vergi optimizasyonunu tek çerçevede değerlendirip, Letonya’nın yanında alternatif AB ülkelerini de karşılaştırmalı olarak masaya koyar.
Yatırım Seçenekleri ve Stratejik Konumlandırma
1. Şirket sermayesi ve iş yatırımı (minimum 50.000 €)
Letonya’daki en düşük eşikli yatırım yolu, bir Leton şirketine sermaye koymak veya şirkete nitelikli bir finansman sağlamaktır. Genel hatlarıyla:
- En az 50.000 € tutarında sermaye katkısı veya benzeri yapı
- Şirket, yıllık belirli bir vergi ödeme eşiğini karşılar (örneğin en az 40.000 € vergi yükü gibi pratik barajlar)
- Faaliyeti gerçek, ekonomik ve sürdürülebilir olmalı; kâğıt üzerinde bir “kabuk şirket” mantığına Letonya otoriteleri onay vermiyor
Global yayılım planlayan girişimciler açısından bu seçenek, yalnızca oturum değil, aynı anda gerçek bir AB operasyon üssü sağlar. Burada Corpenza devreye girer ve:
- Letonya’da şirket kuruluşunu A’dan Z’ye yürütür
- Uluslararası muhasebe ve vergi planlamasını kurgular
- Uzaktan çalışan ekibini Corpenza payroll çözümüyle bordroya alıp maliyetlerini giderleştirmeni sağlar
- Kısa süreli ihtiyaçlar için personel kiralama (posted worker) yapısıyla geçici istihdam modelleri kurar
2. Gayrimenkul yatırımı (genelde 250.000 € ve üzeri)
Letonya gayrimenkul üzerinden de Golden Visa verir. Uygulamada sık gördüğümüz çerçeve:
- Letonya’da asgari değer eşiğinin üstünde bir konut veya ticari taşınmaz alımı
- Tapu, değerleme raporu ve ödeme dekontlarının dosyaya eklenmesi
- Belirli bir süre (çoğunlukla en az 5 yıl) taşınmazı elinde tutma yükümlülüğü
Bu seçenek, operasyonel iş riski almak istemeyen fakat AB’de varlık çeşitlendirmesi yapmayı hedefleyen yatırımcılar için cazip. Corpenza, burada Letonya ile sınırlı kalmadan; Portekiz, Yunanistan gibi ülkelerdeki gayrimenkul tabanlı oturum programlarını ve vergi rejimlerini yan yana koyarak sana net bir karşılaştırma yapar.
3. Banka mevduatı ve diğer finansal yapılar
Bazı dönemlerde Letonya, belirli miktarın üzerindeki banka mevduatı veya benzer finansal ürünler üzerinden de oturum hakkı tanıdı. Bu alan, düzenleyici değişikliklerden en hızlı etkilenen kısım olduğu için başvuru öncesi en güncel şartları resmî OCMA sayfasından ve uzmanlardan kontrol etmelisin.
Genelde bu modeller:
- Daha yüksek yatırım eşiği içerir
- Düşük operasyonel risk karşılığında daha “pasif” bir yapı sunar
- Getirisi sınırlı, ama yönetimi basit bir portföy bileşeni hâline gelir
Yatırımı global stratejinle hizalamak
Yalnızca “hangi tutar ve hangi enstrüman” sorusuna odaklanmak yerine, yatırımı şu yönlerden düşünmek daha sağlıklı:
- AB içi şirketleşme planın (Letonya tek merkez mi, yoksa birden çok ülke mi?)
- Uzaktan ekip ve sözleşmeli çalışan planın (Corpenza payroll ve personel kiralama çözümleriyle birleştirilebilir mi?)
- Vergi ikametini nerede sürdürmek istediğin (Letonya’da kalıcı oturum planlıyorsan vergi boyutu kritik)
- Gelecekte yatırımı nakde çevirme, çıkış ve miras planların
Başvuru Süreci: Adım Adım Uygulanabilir Yol Haritası
Adım 1 – Ön analiz ve yol haritası hazırlama
Başvuruya doğrudan belge toplayarak başlamak yerine, önce stratejik bir çerçeve çizmek işini çok kolaylaştırır:
- Hangi yatırım yolunun sana uygun olduğunu belirle
- Aile üyelerini dâhil edip etmeyeceğine karar ver
- Hedef zamanlama (örneğin: 6–9 ay içinde kartın eline geçmesi) çıkar
- Vergi, şirketleşme ve iş gücü planını aynı dosyada tasarla
Corpenza bu aşamada, Letonya Golden Visa’yı Malta, Hollanda, İspanya gibi diğer oturum ve şirketleşme alternatifleriyle birlikte masaya koyar ve örnek bütçelerle net bir tablo sunar.
Adım 2 – Yatırımı seçme ve yapılandırma
Stratejini netleştirdikten sonra, yatırımın teknik kurgusuna geçersin. Örneğin:
- Şirket yolu: Letonya’da yeni şirket kuruluşu, mevcut bir şirkete ortaklık veya sermaye artırımı
- Gayrimenkul yolu: Bölge, bütçe, kira potansiyeli ve çıkış planına göre portföy seçimi
- Finansal enstrümanlar: Banka ve ürün seçimi, vade ve faiz yapısı
Bu aşamada dikkat etmen gereken ana noktalar:
- Tüm ödemeleri banka kanalıyla ve iz bırakacak şekilde yap
- Sözleşmeleri iki dilli (en az Letonca/İngilizce) ve hukuki danışmanlıkla imzala
- Tapu, hisse devri, sermaye artırım evraklarını eksiksiz dosyala
Corpenza; Letonya’da şirket kuruluşu, yatırım sözleşmeleri, banka hesap açılışı, muhasebe ve bordro yapısını tek proje planı içinde yönetir. Böylece oturum, şirket ve iş gücü süreçlerin birbiriyle çelişmez.
Adım 3 – Belge hazırlığı ve uyum (compliance) kontrolü
Letonya makamları, başvuru dosyanda özellikle şu belgeleri titizlikle inceler:
- Pasaport ve nüfus bilgilerin
- Sabıka kaydı ve varsa önceki oturum/çalışma izinlerin
- Yatırıma ilişkin dekontlar, sözleşmeler, tapu veya hisse senetleri
- Fon kaynağına dair kanıtlar (banka ekstreleri, satış/kâr payı sözleşmeleri vb.)
- Sağlık sigortası ve sağlık raporları
- Aile üyeleri için evlilik/doğum belgeleri
Tüm belgeleri:
- Gerekli dillerde (genellikle İngilizce veya Letonca) yeminli tercüme ettir
- Apostil ve noter onaylarını eksiksiz tamamla
- Tarama ve dosyalamada standart bir isimlendirme sistemi kullan (dijital yönetim de kritik)
Adım 4 – Başvurunun sunumu ve değerlendirme süreci
Başvurunu şu kanallardan sunabilirsin:
- İkamet ettiğin ülkedeki Letonya büyükelçiliği veya konsolosluğu
- Letonya’daki OCMA ofisleri (vekil aracılığıyla da yürütme imkânı bulunabiliyor)
Başvuru sonrası süreçte, yetkililer:
- Güvenlik ve AML kontrollerini yapar
- Yatırımının gerçekliğini ve devamlılığını teyit eder
- Gerek gördüğü durumda ek bilgi/belge ister
Bu aşamada dosyanın tutarlılığı, zamanında ve net cevaplama hızı doğrudan sonucu etkiler. Corpenza, başvuruyu senin adına yapılandırıp takip ederek olası red gerekçelerini baştan bertaraf etmeye odaklanır.
Adım 5 – Biyometri, kartın basımı ve Letonya’ya ilk giriş
Başvurun onaylandığında, belirli bir süre içinde Letonya’ya gidip:
- Parmak izi ve fotoğraf gibi biyometrik verilerini verirsin
- Oturum kartını (TRP kartı) fiziken teslim alırsın
İlk kart genellikle bir yıllık fiziki geçerlilikle verilir; yatırım ve şartları koruduğun sürece uzatmalarla toplamda 5 yıla kadar geçici oturum rejiminden yararlanırsın. Yılda en az bir kez Letonya’ya fiili giriş yapman, kart yenileme ve sistemde aktif kalman için önemli.
Kalıcı Oturum, Vatandaşlık ve Vergi / İş Gücü Planlaması
5 yıl sonrası: kalıcı oturum ve entegrasyon gereklilikleri
Yatırımını koruyup Letonya’daki ikametini sürdürdüğünde, 5 yılın sonunda kalıcı oturum iznine (permanent residence) başvurabilirsin. Bu aşamada:
- Belirli bir fiili ikamet süresini (örneğin yıllık 183 gün bandı) sağlaman gerekir
- Temel seviyede Letonca dil sınavı geçersin
- Letonya’nın anayasal düzeni ve toplum yapısına yönelik basit entegrasyon kriterlerini karşılarsın
Kalıcı oturum, Schengen’de uzun vadeli güvence sağlar; şirketin, ailen ve yatırımların için AB içi öngörülebilirlik seviyen yükselir.
10 yıl perspektifi: vatandaşlığa geçiş olasılığı
Uzun vadede Letonya vatandaşlığına geçmek isteyenler için:
- 5 yıllık geçici + 5 yıllık kalıcı oturum kombinasyonu
- Daha ileri düzey dil ve vatandaşlık sınavları
- Çifte vatandaşlık rejimi ve kendi ülkenin kurallarıyla uyum
Vatandaşlık, AB pasaportu anlamına geldiği için, bu aşamaya geçmeden önce hem kendi ülkenin hem de Letonya’nın çifte vatandaşlık kurallarını ayrıntılı incelemek gerekir.
Vergi optimizasyonu ve şirketleşme boyutu
Letonya’da fiili ikamet ve iş faaliyeti arttıkça, vergi ikameti sorusu kritik hâle gelir. Burada:
- Hangi ülkede vergi mukimi sayılacağını netleştir
- Letonya ile kendi ülkelerin arasındaki çifte vergilendirmeyi önleme anlaşmalarını incele
- Kâr dağıtımı, transfer fiyatlandırması ve grup içi hizmet faturalarını profesyonelce yapılandır
Corpenza; uluslararası muhasebe, vergi optimizasyonu ve çok ülkeli şirket yapıları alanında uzmanlık sunar. Kurduğun Letonya şirketi üzerinden:
- Çeşitli ülkelerde çalışan uzaktan ekiplerini Corpenza payroll sistemiyle mali ve hukuki açıdan düzgün şekilde bordroya alırsın
- Personel kiralama ve posted worker çözümleriyle kısa süreli Avrupa içi görevlendirmeleri yasal zeminde yürütürsün
Riskler, Dikkat Noktaları ve Corpenza ile Çalışmanın Avantajı
Düzenleyici riskler ve program değişikliği olasılığı
AB genelinde golden visa ve yatırım yoluyla oturum programları, dönem dönem siyasi ve hukuki baskılara maruz kalabiliyor. Letonya da bu dalgalanmalardan bağımsız değil. Bu yüzden:
- Başvuru öncesi, ilgili mevzuatın güncel hâlini mutlaka resmi OCMA sitesinden ve uzmanlardan kontrol et
- Yatırım kararını uzun vadeli ama esnek çıkış opsiyonlarıyla tasarla
- Sözleşmelerine, programın kapanması veya şartların ağırlaşması hâlinde seni koruyacak hükümlere yer ver
Dosya reddi, ek belge talepleri ve itiraz süreçleri
Redlerin önemli bir kısmı; eksik belge, tutarsız finansal açıklama veya yetersiz AML dokümantasyonundan kaynaklanıyor. Bunları önlemek için:
- Başvuru öncesinde tüm fon hareketlerini baştan sona belgele
- Eski oturum izni veya vize retlerini gizleme; tam ve tutarlı bilgi ver
- Soru geldiğinde hızlı, net ve destekleyici belgelerle cevapla
Corpenza, benzer dosyalardan edindiği pratik deneyimle; Letonya dosyanı hazırlarken aynı zamanda farklı ülkelerdeki gereklilikleri de gözetir. Böylece tek ülkeye aşırı bağımlı olmayan, global esneklik içeren bir plan kurarsın.
Golden Visa’yı global mobilite stratejine entegre etmek
Letonya Golden Visa’yı, tek başına bir “oturum izni ürünü” gibi görmek yerine, şu stratejik bütünlük içinde ele almak daha güçlü bir sonuç yaratır:
- Avrupa içi şirketleşme: Letonya merkez + diğer AB ülkelerinde şube veya iştirak
- Uluslararası iş gücü: Corpenza üzerinden payroll ve posted worker yapıları, uzaktan ekipler, proje bazlı personel kiralama
- Varlık ve vergi optimizasyonu: Gayrimenkul, şirket hisseleri ve finansal enstrümanların farklı ülkelere dengeli dağılımı
- Oturum ve vatandaşlık portföyü: Letonya Golden Visa’nın yanında; başka ülkelerdeki oturum veya vatandaşlık programları
Corpenza, tüm bu bileşenleri tek çatı altında koordine ederek; oturum izni, şirket kuruluşu, bordro, yatırımla vatandaşlık ve vergi planlamasını birbiriyle konuşur hâle getirir. Böylece yalnızca Letonya’da bir kart değil, Avrupa ve global ölçekte ölçeklenebilen bir mobilite ve iş gücü mimarisi kurarsın.
