Yayın tarihi: 14 Kasım 2025
Sırbistan’da Şirket Kapanışına Stratejik Yaklaşım
Hangi yöntemi seçmelisin: gönüllü tasfiye mi, zorunlu kapatma mı?
Yanlış yöntem, yıllar süren sorumluluk ve maliyet yaratır. Önce şirketin finansal durumunu netleştir; borçlarını ödeyebiliyorsan “gönüllü tasfiye” seçeneğine odaklan. Borca batık durumdaysan iflas yolunu değerlendir; alacaklılar karşısında gecikme, yöneticilere kişisel risk doğurur.
- Gönüllü tasfiye: Ortaklar karar alır, tasfiye memuru atar, alacaklıları çağırır, borçları kapatır, kalan varlıkları dağıtırsın.
- Zorunlu kapatma (idari silme/compulsory liquidation): Finansal tabloları sunmazsan, yasal temsilciyi atamazsan veya asgari yükümlülükleri aksatırsan tetiklenir; itiraz şansın zayıflar.
- İflas: Şirket borçlarını çeviremiyorsa ticaret mahkemesi süreci yönetir; öncelik alacaklıdadır.
Zamanlamayı ve riskleri nasıl planlamalısın?
Takvimi geri sayım gibi yönet; tescil, ilan ve alacaklı başvuruları için katı süreler geçerli. Nakit çıkışlarını fazlara böl; çalışan fesihleri, vergi kapanışı ve banka hesapları için tampon süre bırak. Çok ülkeli operasyon yürütüyorsan sözleşme kapanışlarını ve veri aktarımı (GDPR benzeri) adımlarını senkronize et.
- Ön değerlendirme: Varlık–borç envanteri, açık vergi ve sosyal güvenlik kalemleri, çalışan yükümlülükleri.
- Risk haritası: Devam eden davalar, kefaletler, çevresel ve kira sona erdirme maliyetleri.
- İletişim planı: Çalışan, tedarikçi, banka ve vergi idaresiyle şeffaf ve tarihli bilgilendirme.
Hukuki Süreç: Karardan Ticaret Sicilinden Silinmeye
Karar al, tasfiye memuru ata, planı yaz
Genel kurul topla ve tasfiye kararını al. Aynı oturumda tasfiye memurunu ata; görev tanımını, yetkileri ve raporlama periyotlarını yazılılaştır. İş planına varlık satışı, alacak tahsili, borç ödeme sırası ve kapanış tarih aralığını ekle.
- Kararı noterde düzenle ve imzaları tamamla.
- Tasfiye memuru olarak deneyimli bir profesyonel görevlendir; çıkar çatışmalarını engelle.
- İlk bilanço ve borç listesi çıkar; gerçeğe uygun değerle çalış.
APR tescili ve alacaklı ilanını zamanında yap
Tasfiye kararını aldıktan sonra gecikme yaşamadan tescil başvurusu yap. İlgili ilanı yayımla ve alacaklılara yasal sürede başvuru imkanı tanı.
- Kararı ve tasfiye memuru atamasını kısa süre içinde Sırbistan İş Kayıtları Ajansı (APR) nezdinde tescil et.
- Alacaklı çağrısını yayınla; alacaklıların bildirim yapacağı dönemi takvimine sabitle.
- Her başvuruyu numaralandır ve yazılı olarak yanıtla; kabul/ret gerekçelerini dosyala.
Resmi adımlar ve silinme başvurusu için APR’nin talimatlarını buradan inceleyebilirsin: APR – Deletion (Company Registers)
Sözleşmeleri ve lisansları kapat
Teslim–fatura–garanti döngülerini tamamlamadan sözleşmeleri feshetme. Lisans ve izinleri iptal et; teminat mektuplarını ve kefaletleri geri al.
- Tedarikçi ve müşteri sözleşmeleri: Açık işler, iadeler, cezai şartlar.
- Ofis ve depo kiraları: Erken fesih bedeli ve restorasyon yükümlülüğü.
- IP ve domainler: Devret, yenileme tarihlerini kaçırma.
Vergi, Muhasebe ve Nakit Yönetimi
Vergi kapanışını eksiksiz tamamla
Vergi idaresine son beyannameleri ver ve tahakkukları kapat. Kapanış bilançosunu ve tasfiye dönemine ait finansal tabloları hazırla; gereken yerlerde bağımsız denetçi kullan.
- Kurumlar vergisi, KDV, stopaj: Son dönem beyan, mahsup ve iade süreçleri.
- Varlık satışları: KDV ve olası sermaye kazancı etkisini hesapla.
- Vergi borcu yoktur yazısı: Tasfiye dosyana ekle; bankalar bunu talep eder.
Bordro ve sosyal güvenlik dosyalarını kapat
Çalışan çıkışlarını doğru hesapla; tüm kıdem, ihbar ve yıllık izin karşılıklarını öde. Sosyal güvenlik ve işsizlik primlerini tamamlarsan ileride itiraz riskini sıfıra indirirsin.
- Son bordro: Fazla mesai, prim, masraf kapatma.
- Sosyal güvenlik kapanışı: Bildirgeler, e-şifre iptalleri.
- Çapraz ülke çalışanlar: Çifte sigorta ve toplam anlaşmaları (A1/S1 benzeri) açısından kayıtları temizle.
Corpenza, uluslararası muhasebe ve payroll hizmetiyle bordro kapanışını, uzaktan ve sözleşmeli personelde giderleştirmeyi ve resmi raporlamayı uçtan uca yönetir. Uyumlu kapanış, gelecekteki denetimlerde fark yaratır.
Banka hesaplarını ve döviz işlemlerini düzenle
Nakit planını haftalık görünürlükle yönet; kredi ve teminatları kapatmadan hesapları kapatma. Döviz hesaplarında sermaye geri dönüşleri için mevzuata uygun transfer planı kur.
- Banka kapanışı: Yetkileri iptal et, hesap ekstrelerini sakla.
- Kredi ve leasing: Erken kapama maliyeti ve rehin kaldırma yazıları.
- Nakit dağıtımı: Ortaklara ödeme öncesi alacaklı sırasını gözet.
Çalışanlar ve Sınır Ötesi İş Gücü
Fesihleri şeffaf ve takvimli yönet
Çalışanlarla açık konuş; tarihleri, hak edişleri ve referans mektuplarını netleştir. Yasal bildirim sürelerini uygula ve belgeleri elektronik imza ile de geçerli hale getir.
- Fesih paketleri: Kıdem, ihbar, bonus ve yan hakların kapanışı.
- Vize/oturum sahipleri: Statü değişikliği ve çıkış bildirimi planı.
- İK arşivi: Personel dosyalarını güvenli ve erişilebilir biçimde sakla.
Posted worker ve geçici istihdam dosyalarını kapat
Sınır ötesi görevlendirdiğin çalışanlar varsa “posted worker” bildirimlerini ve A1 benzeri belgeleri kapat. Geçici istihdam ve taşeron dosyalarında ortak sorumluluk doğurabilecek açıklar bırakma.
- Görevlendirme bitişi: Ev sahibi ülkeye kapanış bildirimi.
- Ücret ve harcırah: Ev sahibi ülke vergi–SGK farklarına dikkat et.
- Referans ve destek: Outplacement ve kariyer geçişleri ile itibarı koru.
Corpenza, posted worker ve personel kiralama (geçici istihdam) servisleriyle çalışanları düzenli bir geçiş planına alır; EOR ve dış kaynak kullanımı seçenekleriyle çekirdek ekibini operasyonu başka bir ülkede sürdürmen için konumlandırır.
İletişim ve işveren markasını koru
Mesajlarını tek merkezden ve tarihlendirilmiş gönder; yanlış anlaşılmaları önle. Kısa SSS dokümanı ve hak ediş tablosu sun; itiraz ihtimalini azalt.
- Önceliklendirilmiş iletişim: Çalışan → müşteri → tedarikçi → banka.
- Doküman seti: Fesih mektubu, hesap pusulası, referans mektubu.
- Takip: 7–14 gün sonra memnuniyet ve kapama teyidi al.
Belgeler, Denetimler ve Sık Hatalar
Hangi belgeleri hazır tutmalısın?
Her adımı yazıyla kanıtla; bugün yaptığın arşiv, yarın çıkabilecek bir ihtilafta en güçlü savunma olur.
- Genel kurul kararları ve tasfiye planı.
- Alacaklı ilanı, başvuru listesi, kabul/red tutanakları.
- Kapanış bilançosu, vergi beyanları, “borcu yoktur” yazıları.
- Çalışan fesihleri, bordro kapanış raporları, sosyal güvenlik bildirimleri.
- Banka yazışmaları, teminat kaldırma ve hesap kapama teyitleri.
Denetime nasıl hazırlanırsın?
Örneklem setlerini önceden oluştur; denetçiye tek seferde ve eksiksiz veri sun. Uyum izlerini (audit trail) dosyala.
- Fatura–ödeme mutabakatı ve KDV uyumu.
- Varlık satışlarının fiyatlandırma kanıtları (değerleme, teklif, ihale).
- İlgili taraf işlemleri ve transfer fiyatlandırması dosyası.
Sık hatalar ve sonuçları
Takvim ve belgede bir boşluk, kişisel sorumluluğa kadar uzanır. Aşağıdaki hatalardan uzak dur.
- Tescil ve ilan gecikmesi: Zorunlu kapatma tetiklenir; itirazla zaman kaybedersin.
- Vergi veya SGK bakiyesi: Yöneticiler ve ortaklar için kişisel risk doğar.
- Çalışan haklarını eksik ödeme: Dava ve faiz yükü yaratırsın.
- Elektronik yetkileri açık bırakma: Kötüye kullanım ve veri ihlali riski.
- Arşivsiz kapanış: 5 yıla kadar gelebilecek taleplerde ispat gücün düşer.
Süre, Maliyet, Alternatifler ve Corpenza ile Yol Haritası
Ne kadar sürer, kaça mal olur?
Dosyanın karmaşıklığı süreyi belirler; pürüzsüz bir gönüllü tasfiyeyi birkaç ayda tamamlayabilirsin. Çalışan sayısı, vergi iadesi ve varlık satışları takvimi uzatır.
- Süre: Basit dosyalarda 4–6 ay; ihtilaflı dosyalarda daha uzun.
- Maliyet kalemleri: Hukuk ve muhasebe, ilan/tescil harçları, tasfiye memuru, değerleme ve nakliye.
- Nakit planı: Alacak tahsilatı ve varlık satışından sağlanan nakit ile borç kapaması.
Kapanışa alternatifler: her zaman kapatma mı?
Stratejiye göre farklı yollar daha iyi sonuç verebilir. Şu seçenekleri tart:
- Hisse/varlık satışı: Operasyonu değerinde devret; kapanış maliyetini düşür.
- Birleşme/devralma: Varlıkları başka bir birime geçir; marka ve sözleşmeleri koru.
- Faaliyeti dondurma yerine temiz kapanış: “Uyku” hali vergi ve idari risk taşır; belirsizliği uzatma.
Corpenza ile uyumlu ve hızlı kapanış
Corpenza, Avrupa’da ve globalde şirketleşme, mobilite ve iş gücü çözümleriyle uçtan uca bir kapanış–yeniden konumlanma planı kurar. Sırbistan’da tasfiye sürecini yönetirken aşağıdaki başlıklarda yanına güç katarız:
- Hukuki ve kurumsal adımlar: Tasfiye kararı, APR tescili, alacaklı çağrısı, silme başvurusu.
- Uluslararası muhasebe ve vergi: Son beyanlar, KDV–stopaj kapanışı, vergi optimizasyonu.
- Payroll ve offboarding: Uzaktan ve sözleşmeli personelin bordro kapanışı, giderleştirme ve raporlama.
- Personel kiralama ve posted worker: Geçiş döneminde EOR ve geçici istihdam çözümleri.
- Oturum/çalışma izni ve yatırım yoluyla alternatif pazarlar: Operasyonu AB veya yakın pazarlara taşırken oturum, şirket kuruluşu ve gerekirse yatırım programlarıyla yeni zemini hazırlarız.
Kapanışı bir “son” gibi değil, daha verimli bir coğrafyada “yeniden başlangıç” olarak tasarla. Net bir takvim, eksiksiz belgeler ve doğru ortaklarla ilerlersen riskleri ortadan kaldırırsın, değeri korursun.
