1. Offshore şirket nedir? Kimler için anlamlı?
Temel tanım ve 2025 bağlamı
Offshore şirket, faaliyet ve gelirini kurulduğu ülke dışında yaratan, bu nedenle o ülkenin düşük ya da sıfıra yakın kurumlar vergisi ve sadeleştirilmiş raporlama rejimlerinden yararlanan tüzel kişiliktir. 2025’te küresel vergi şeffaflığı, ekonomik öz (substance) ve faydalanıcı sahip bildirimi standartları sıkılaştı. Buna rağmen, sınır ötesi ticaret, IP (fikri mülkiyet) yönetimi, yatırım tutma ve küresel ekiplerin istihdamı için offshore yapı hâlâ güçlü bir araçtır.
Amaç, vergi kaçırmak değil; kanunların tanıdığı çerçevede vergi yükünü optimize etmek, varlıkları korumak, esnek ve maliyet etkin bir kurgu kurmaktır. Doğru kurgulanmış bir offshore şirket, hem maliyeti hem de uyum riskini düşürür.
Offshore ve onshore farkları
- Vergi rejimi: Offshore yargılar genellikle yabancı kaynaklı gelire kurumlar vergisi uygulamaz. Onshore rejimler global geliri vergilendirir.
- Raporlama: Offshore’da yıllık raporlama ve denetim yükü daha hafiftir; ekonomik öz kuralları varsa belirli faaliyetler için yerel varlık gerekir.
- Gizlilik: Birçok offshore yargı nihai faydalanıcı bilgilerini kamuya açmaz; yine de yetkili kurumlarla CRS/FATCA kapsamında paylaşım yürür.
- Kuruluş hızı ve maliyet: Offshore şirketler birkaç günde kurulabilir, idari maliyet düşer. Bankacılık uyumu ise detaylı inceleme gerektirir.
2. Vergi avantajlarının mekanizması: Kuralları bilerek optimize et
Düşük/0 kurumlar vergisi ve muafiyetler
Offshore yargılar, yabancı kaynaklı kazançta kurumlar vergisini sıfırlar ya da ciddi biçimde düşürür. Genellikle temettü, faiz ve sermaye kazancı üzerinden stopaj uygulamazlar. Bu sayede holding, IP lisanslama, danışmanlık ve uluslararası ticaret şirketleri etkili biçimde maliyetlerini azaltır.
- Territoryal vergileme: Gelir kaynağı yurt dışındaysa vergi doğmaz.
- Sermaye kazancı ve stopaj: Birçok yargı bu kalemleri vergilemez.
- KDV/VAT etkisi: Offshore şirketlerin bulunduğu yargıda KDV olmayabilir; sınır ötesi işlemlerde KDV planlaması gerekir.
Önemli not: Avantaj, şirketin kurulduğu ülkede geçerlidir. Şirket ortaklarının yerleşik olduğu ülkelerin CFC (kontrol edilen yabancı kurum) kuralları ve çifte vergilendirmeyi önleme anlaşmaları toplam maliyeti belirler.
Yasal çerçeve: CFC, BEPS 2.0, ekonomik öz
Küresel minimum vergi (Pillar Two, %15) ve CFC kuralları, salt kâğıt üzerindeki yapılara avantaj tanımaz. Ekonomik öz şartı, belirli faaliyetlerde yerel yönetim, çalışan, ofis veya harcama gerektirir. Bu kurallar, vergi tabanını aşındıran yapıları engeller; meşru ticari amaç ve işlev ataması ise avantajı korur.
- CFC bildirimi: Yerleşik olduğunuz ülkede offshore kazancı beyan edin; dağıtım yapılmasa bile vergileme tetiklenebilir.
- CRS/FATCA: Bankalar faydalanıcı sahipliği ve işlem akışlarını otoritelere bildirir.
- Transfer fiyatlandırması: Grup içi lisans ve hizmet bedellerini emsallere uygun belgelendirin.
Sonuç: Offshore avantajı, uyumla birlikte çalışır. Kayıt dışı gelir ya da yapay düzenekler risk yaratır; gerçek faaliyet, mantıklı değer zinciri ve belge disiplini avantajı kalıcı kılar.
3. Doğru yargıyı seç: İtibar, bankacılık ve sürdürülebilirlik
Seçim kriterleri
- İtibar ve siyasal istikrar: Uluslararası finans merkezi niteliği ve istikrarlı hukuk düzeni güven sağlar.
- Vergi rejimi ve anlaşmalar: Yabancı kaynaklı gelir rejimi, stopaj kuralları, çifte vergilendirme ağı etkili olur.
- Ekonomik öz ve uyum şartları: Faaliyet türünüzle uyumlu substance beklentisi bulun.
- Bankacılık erişimi: Çok para birimli hesap, fintech entegrasyonu ve pratik KYC süreçleri kritik önemdedir.
- Maliyet ve hız: Kuruluş süresi, devlet/ajan ücretleri, yıllık yenileme ve muhasebe giderleri bütçenize uysun.
Tipik kullanım senaryoları
- Uluslararası ticaret: Tedarik ve satış farklı ülkelerdeyken offshore trading şirketi marjı konsolide eder.
- IP holding: Patent/marka/royalty gelirlerini lisans sözleşmeleriyle toplayan IP aracı şirketi nakit akışını sadeleştirir.
- Yatırım tutma: Global portföy yatırımlarını SPV’ler üzerinden yönetmek hukuki ve vergi netliği sağlar.
- Hizmet/danışmanlık: Sınır ötesi müşteri tabanına hizmet veriyorsanız offshore hizmet şirketi faturalamayı kolaylaştırır.
Pro ipucu: Kara liste/izleme listesi dinamiklerini izleyin. Sadece bugünkü vergi oranına değil; bankacılık erişimine, düzenleyici öngörülebilirliğe ve itibara bakın.
4. Kuruluş ve uyum: 8 adımda sağlam kurgu
Adım adım süreç
- Hedef ve harita: Ticari amacınızı, gelir kaynaklarını ve insan/teknoloji kaynaklarını tanımlayın.
- Yargı seçimi: Vergi, itibar, bankacılık ve substance dengesiyle seçim yapın.
- Şirket türü: IBC/LLC/holding SPV gibi yapı türünü belirleyin.
- UBO ve yönetişim: Yönetim yetkilerini, imza kurallarını ve saklama politikalarını netleştirin.
- KYC/AML belgeleri: Kimlik, adres, fon kaynağı ve iş planını bankaya ve kayıt ajanına sunun.
- Kuruluş ve lisanslar: Ana sözleşme, tescil ve gerekli faaliyet lisanslarını tamamlayın.
- Banka/fintech: Çok para birimli hesap ve ödeme altyapısı açın; işlem akışlarını belgeleyin.
- Muhasebe ve raporlama: Yerel yıllık beyanlar, ekonomik öz dosyaları ve grup transfer fiyatlandırma dokümantasyonunu yönetin.
Ekonomik öz, bilgi paylaşımı ve belge yönetimi
- Substance: Yönetimi gerçekten nerede icra ettiğinizi kanıtlayın (yönetim kurulu kararları, sözleşmeler, çalışma saatleri, yerel giderler).
- CRS/FATCA ve UBO: Nihai faydalanıcı ve hesap bilgileri yetkili kurumlara gider; bilgiyi tutarlı ve doğru yönetin.
- TP ve intercompany: İlgili kişilerle işlemlerde emsallere uygun fiyatlandırma analizi ve sözleşme arşivini güncel tutun.
- Risk denetimi: Yıllık iç denetim ve offshore/onshore vergi entegrasyon kontrol listesi uygulayın.
5. Operasyonel tasarım: Bordro, personel ve oturum/çalışma izinleri
Payroll, EOR ve posted worker ile çevik istihdam
Küresel genişlemede en kritik dosya bordrodur. Şirket, yerel tüzel kişilik kurmadan uzaktan veya sözleşmeli çalışanları için yasal ve vergisel uyumu sağlamak zorundadır. Burada üç model öne çıkar:
- Payroll dış kaynak: Muhasebe ve bordro süreçlerini dışarıya vererek brüt-net, kesinti ve bildirimleri hatasız yürütürsünüz.
- EOR (Employer of Record): Yerel işveren kaydı olmadan çalışan istihdam edersiniz; EOR yerel işveren olur, siz operasyonu yönetirsiniz.
- Posted worker/Geçici istihdam: Personeli belirli süreyle AB ülkelerine geçici görevlendirirsiniz; bildirim ve sosyal güvenlik kuralları kritik rol oynar.
Corpenza, payroll ve personel kiralama (geçici istihdam bürosu) kapsamında posted worker hizmeti sağlar. Firmalar, Corpenza üzerinden uzaktan ve sözleşme kapsamında çalışan personelinin maaşını giderleştirir; bordro ve uyum yükünü azaltır.
Uluslararası muhasebe, oturum/çalışma izni ve yatırım programları
- Uluslararası muhasebe: Çoklu ülke mevzuatına göre defter, e-fatura ve raporlama yönetimi, vergi takvimi ve denetim koordinasyonu gerekir.
- Oturum/çalışma izni: Offshore kurguya rağmen işin yönetimi ve kilit kararlar belirli ülkelerde yürür. Yönetici ve uzmanlar için kalıcı oturum/çalışma izinleri stratejiyi güçlendirir.
- Golden vize ve yatırımla vatandaşlık: Mobilite ve banka/finans erişimi için ikamet ve vatandaşlık programları işletme esnekliği kazandırır.
Corpenza, oturma izni, şirket kuruluşu, golden vize, yatırımla vatandaşlık, uluslararası muhasebe, payroll ve personel kiralama ile uçtan uca çözüm sunar. Vergi optimizasyonunu, yasal uyumu ve operasyonel verimliliği tek çatı altında birleştirir.
6. Riskler, 2025 güncellemeleri ve aksiyon planı
Güncel gelişmeler ve dikkat başlıkları
- Küresel minimum vergi (%15) yayılımı: Çok uluslu gruplar için etkin vergi oranını izleyin; top-up vergiyi ve ülke bazlı raporlamayı yönetin.
- Ekonomik öz güçlenmesi: Holding, dağıtım, finansman ve IP faaliyetlerinde yerel yönetim ve harcama şartları netleşiyor.
- Şeffaflık ve UBO: Faydalanıcı sahip envanterini güncel tutun; banka ve otorite sorularına hazır dökümantasyon oluşturun.
- Bankacılık risk değerlendirmesi: İş modeli, fon kaynağı ve işlem akışını anlaşılır şekilde belgelendirmeyen yapılar hesap açılışında zorlanır.
- Reputasyon ve tedarikçi denetimi: Müşteri ve partnerleriniz, kara liste ve yaptırım taramalarını sıklaştırdı; uyum dosyanızı düzenli güncelleyin.
Pratik aksiyon planı
- İşlev haritalama: Değer zincirinizde kâr nereye ve neden taşınıyor? Faaliyet–kâr uyumunu belgeleyin.
- Yargı matrisi: 3–4 aday yargıyı vergi, itibar, bankacılık, substance ve maliyet açısından puanlayın.
- Belge standardı: Yönetim kurulu tutanakları, sözleşmeler, TP analizleri, UBO kayıtları ve KYC dosyalarını tek kasada toplayın.
- Ekonomik öz set-up: Gerekliyse yerel direktör, ofis, bordro ve yönetim toplantılarını kurguya dahil edin.
- İK ve bordro: EOR/posted worker ile ülke ülke bordro ve sosyal güvenlik uyumunu yönetin.
- Vergi takvimi: CFC beyanı, ülke bazlı raporlama, yerel yıllık bildirim ve lisans yenilemelerini otomatik hatırlatıcılarla planlayın.
- Denetim provası: Banka ve vergi incelemesi senaryolarına karşı kanıt paketlerini altı ayda bir güncelleyin.
Corpenza, bu planı hayata geçirirken kuruluş, substance, bankacılık, bordro, posted worker, muhasebe ve mobilite izinlerini tek programda koordine eder. Böylece offshore avantajını sürdürülebilir ve denetlenebilir hâle getirirsiniz.
Özetle: Offshore şirket, doğru yargı ve sağlam uyum mimarisiyle vergi avantajı, varlık koruması ve operasyonel esneklik sağlar. 2025’in şeffaflık ve substance çağında, başarı; ticari mantık, tutarlı belgeler ve disiplinli yürütmeyle gelir. Stratejinizi netleştirin, uyum riskini yönetin ve büyümeyi güvenle hızlandırın.
